موسسه راهبردی دیده بان، از بین رفتن خلافت اسلامی و به دنبال آن هجوم گسترده و همه‌جانبه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی قدرت‌های استعماری موجب از بین رفتن هویت اسلامی اهل سنت، تاراج سرمایه‌های مادی و معنوی کشورهای اسلامی و از بین رفتن عزت و عظمت مسلمانان شد و درنتیجه رشد و گسترش فقر، تهاجم فرهنگی غرب و عقب‌ماندگی مسلمانان را در پی داشت.
متفکران و‌اندیشمندان کشورهای اسلامی در راستای برون‌رفت از وضعیت خفت‌باری که بر کشورهای اسلامی و مسلمانان حاکم شده بود، نظریه‌ها و راهکارهای متفاوتی ارائه کردند.
برخی از سیاست‌مداران اسلامی غرب‌گرا، نظریه فراگیری فرهنگ و تمدن غرب را مطرح کردند، برخی نظریه هضم در فرهنگ غرب و سرتاپا غربی شدن و عده‌ای دیگر از‌اندیشمندان و متفکران مذهبی اهل سنت با یادآوری دوران طلایی صدر اسلام و مقایسه آن با وضعیت فلاکت‌بار کنونی مسلمانان، شعار بازگشت و احیای دوران سلف را مطرح ساختند و تنها راه برون‌رفت از وضعیت کنونی و رسیدن به عزت و عظمت دیرینه را بازگشت به دوران سلف‌صالح اعلام کردند.
نظریه بازگشت به دوران سلف، به‌سرعت مورد استقبال عده‌ای از جوانان پرشور و انقلابی کشورهای اسلامی واقع شد و به دنبال آن ده‌ها جنبش، سازمان و گروه سلفی درکشورهای مختلف شکل گرفت.
با قیام اسلامی مردم ایران، به رهبری امام خمینی (ره) و سقوط یکی از طاغوتی‌ترین حکومت‌های وابسته به غرب، هیمنه و ابهّت قدرت‌های پوشالی استعمار‌گر شکسته شد و بار دیگر خودباوری، اعتمادبه‌نفس و بازگشت به هویت اسلامی در بین مسلمانان زنده گردید.
در مقابل، قدرت‌های استکباری نیز بی‌کار ننشستند و برای مهار و مقابله با رشد اسلام‌گرایی که منافع آنان را به‌شدت تهدید می‌کرد، راهکارهای زیادی طراحی کرده و به اجرا گذاشتند که از‌جمله آن‌ها مقابله با رشد فرهنگ اسلامی و مهار بیداری اسلامی، با بهره‌گیری از ترویج ایدئولوژی تند و خشن مذهبی در بین گروه‌ها و جریانات مذهبی است.
قدرت‌های استکباری با به‌کارگیری ابزارهای اطلاعاتی و سازمان‌های جاسوسی به درون برخی از تشکلات تند سلفی و جهادی نفوذ کرده، آن‌ها را به‌مرور از گروه‌های جهادی علیه استکبار و صهیونیست به گروه‌های تند و خشن تکفیری تبدیل کردند و درنتیجه اختلافات و جنگ‌های فرقه‌ای و طایفه‌ای را در بین امت اسلام شعله‌ور ساختند.
جریان‌های تکفیری امروز، به تهدیدی جدّی برای امنیت جهانی و عاملی مؤثر برای قدرت‌های استکباری در راستای به‌کارگیری آنان در پروژه اسلام‌هراسی تبدیل شده و ابزاری کارساز برای از بین بردن سرمایه‌های اسلامی‌و ایجاد حریم امنیتی برای اسرائیل شده است.
آنچه امروز به‌عنوان جریان‌ها و گروه‌های تکفیری شکل‌گرفته، از یک فرآیند سیاسی و تاریخی برآمده است که بدون شناخت سابقه تاریخی و لایه‌های پنهان آن نمی‌توان، وضعیت فعلی و آینده این جریان را شناخت و راهکاری مطمئن برای مقابله و یا مهار آن را ترسیم کرد.
هدف از این نوشتار، بررسی روند تاریخی جریان‌های سلفیت و چگونگی شکل‌گیری جریان‌ها و گروه‌های تکفیری از درون سلفیت است.
