قزاق قلدور و بیسواد

درباره رضا خان سه مقطع زمانی قلم ها به کار افتاد. پس از جنگ جهانی دوم، علیه قیام جنگل و جریان های ضد استعماری، او جزو قزاق هایی بود که در کشتار، تجاوز، تعدی به مردم، به قزاق قسی القلب شهرت داشت. رضا خان 16 سالگی وارد قزاق خانه شد و باعث گردید که محیط خانواده را ترک کند، نه محیط اخلاقی و مذهبی را تجربه نموده، نه تربیت انسانی، اسلامی داشت و نه دارای علم و سواد بود.

دوره دوم رضاخان، از جریان کودتای انگلیسی سوم اسفند 1299، سردار سپهی تا رضاخان، شاه ایران (1304) که در این زمان ارتباط وی با «اردشیر جی» ،«آیرون ساید»، اسمیت و در نهایت پشت پرده عین الملک هویدا و.... مطرح است و در این زمان رضا خان از منظر علماء عامل انگلیس و به تعبیر آیت الله «شهید سید حسن مدرس» رضا خان دزد خانگی است او عامل انگلیس می باشد، اگر انگلیسی ها او را رها کنند، من او را آدم می کنم و از وجودش استفاده می کنیم.

در مطبوعات 1299 تا 1304 رضاخان به عنوان عامل انگلیس در کنار «سید ضیاء الدین طباطبایی» و سفیر و عوامل انگلیس اگر چه اردشیرجی عامل سیاست انگلیس در ایران پیاده کرده و با رضاخان از سال 1296 آشنا و این ارتباط پنهانی تا سال 1311 مرگ اردشیر جی ادامه داشت.

حاصل حرکت رضاخان سردار سپهی و نخست وزیری، حرکت ترور، تهدید، دستگیری، حمله به مردم در جریان مخالفت با جمهوریت می باشد. نکته ظریف در جمهوریت رضاخان، از زبان مدرس این است که جمهوریت را انگلیسی ها طراحی کرده اند و جمهوریت مستقل نیست. لذا مراجع و علماء به رهبری شهید آیت الله مدرس و آیت الله «شیخ محمد خالصی زاده» عمدتا با این حرکت مخالفت نموده و نهایتا منجر به رویارویی مردم با قزاق ها در میدان بهارستان و در حیاط مجلس شورای ملی شد.

در این زمان عمدتا ارکان قشون در اختیار و انحصار خود رضاخان بود. ساماندهی ارتش به عنوان بازوی کودتا و روند پادشاهی او با زور و فشار صورت می گرفت. مجلس چهارم با سیاست و قدرت ارعاب قشون عموما به کمک مدافعان رضاخان آمدند.

عملکرد مجلس در دفاع از رضاخان تا آنجا به رسوائی کشید که شاعر برجسته دوران میرزاده عشقی اینگونه سروده است:

آن مجلس چهارم به خدا ننگ بشر بود، دیدی چه خبر بود؟

هر کار که کردند، ضرر روی ضرر بود، دیدی چه خبر بود؟

و این مجلس مقدمه مجلس موسسان بود، که نمایندگان را از استان ها با زور ارتش آورده و رضاخان را به پادشاهی رساندند.

مرحله سوم کارنامه رضاخان طی سال های 1304 تا 1320 است که در این شانزده سال جامعه ما در یک موقعیت رعب، وحشت، اضطراب، فشار  واختناق بسر برد. لذا سیاست اسلام زدایی، اسلام ستیزی، دین زدایی که لندن در سرلوحه برنامه داشت، عملی گردید.

نکته مهم این است که از ذهن و فکر رضاخان تجدد، باستان گرایی، تحول و تغییر، به وجود نمی آید. آنچه صورت گرفت، برنامه انگلیس و اجرای آن توسط اعضای «لژ بیداری» بود. در حقیقت دوران بیست ساله (از کودتا تا سقوط مملکت) را اعضای لژ بیداری اداره می کردند. این اعضا، اهل علم، تخصص، آگاهی، جهان شناسی، ادبیات و هنر بودند و برخی تحصیل کرده اروپا، خصوصا انگلیس، همچون؛ محمد علی فروغی، محمود جم، نصرالله تقوی، ولی الله نصر، محمد علی تربیت، سید حسن نقی زاده، شیخ ابراهیم زنجانی، محتشم السلطنه، اسفندیاری بودند و در کنار آن با پوشش علمی و فکری جاسوس «ادوارد براون» را از سال های 1304-1270 انجام داده، تربیت و ساماندهی بخشی از عناصر وابسته را نباید نادیده گرفت.

نقش اردشیر جی، یا سر ریپورتر، به عنوان جاسوس حرفه ای سیاسی اطلاعاتی(1311-1272) خصوصا در رابطه با رضاخان و حکومت او وارد کردن جاسوس دیگری به نام «ارنست پرون» در دوران خاندان سلطنتی، طی سال های 1320-1314 در زمان رضاخان بود، که باید مورد بررسی قرار گیرد. اگر چه او تا سال های دهه 1350 در ایران حضور داشته، ولی سفیران و برخی اعضای سفارت هم جای خود دارند، که بایستی مورد توجه قرار داده شود.

در این دوران، شاهد کارنامه سیاه حکومت اختناق بودیم، که طی سال های 1332-1320 مطبوعات ورجال سیاسی و حتی کسانی که شاهد قضایا بودند، امثال یحیی دولت آبادی، محمد تقی بهار، سید محتشم نواب، سید محمد علی جزائری، علی دشتی علیه رضا خان افشاگری کردند و مظالم و فجایع او را اندکی از بسیار افشاء نمودند.

از سال های پس از کودتای آمریکایی-انگلیسی 28 مرداد سال 1332 تجلیل و تمجید از رضاخان، خصوصا در سال 1350 جشن های 2500 ساله شاهنشاهی و سال 1354 پنجاهمین سال حکومت رژیم پهلوی چند اثر منتشر شده است.

با پیروزی انقلاب اسلامی(1362-1357) نقد وبررسی، تحلیل و افشای ظلم و ستم رضاخان در مطبوعات، کتب و حتی ترجمه برخی آثار به اندازه ای بود که کسی از شاه و خاندان پهلوی و درباریان حرف نمی زد، البته اتفاقی که طی سال های 1399-1360 افتاد، قابل بررسی و تحلیل می باشد.

آنچه به احیای دوباره خاندان پهلوی، رجال عصر پهلوی، خاصه رضا شاه پهلوی در برخی جراید انجامید، بررسی و تحلیل مستقلی را می طلبد. فقط در پایان این بحث، به چند مورد کلی می پردازیم:

1-امروز تبرئه رضاخان، عصررضاخان و رجال دوران او، در حقیقت تبرئه انگلیس، جریان فراماسونری، استعمار و تبرئه ی رجال عصر پهلوی، محمدرضا پهلوی، خاندان پهلوی، آمریکا، اسرائیل و نهایتا کل غرب می باشد. چون خیانت و جنایت خاندان پهلوی به دلیل آن است که رضاخان را انگلیس بر ما مسلط کردو محمدرضا را آمریکا و در نهایت غرب مدافع آنها بوده است.

2-مراکز تاریخ نگاری غرب و مراکز شرق شناسی، ایران شناسی طی چهار دهه اخیر، حجم قابل ملاحضه ای کتاب و مقاله، درباره این دوران انتشار داده اند.

به گزارش یکی از افراد صاحب نظر، طی سال های دهه ی 1380 تعداد همایش و نشست هایی که در مورد تاریخ معاصر ایران در انگلستان برگزار شده 93 مورد بوده و غرب علاوه بر این مراکز، دانشگاه ها و رسانه ها را نیز به خدمت گرفته، که تاکنون در آمریکا و اروپا 84 مرکز ایران پژوهی و تاریخ نگاری شناسایی شده است، که در آن بخشی از ایرانیان پناهنده مشغول کارند. وظیفه اصلی آنها انتشار کتاب، نشریه، نشست، همایش و ..... می باشد، که این کتب و نشریات به ایران ارسال می شود و این حرکت با مدیریت مرئی و نامرئی همچنان در حال انجام است.

3-در داخل کشور، خصوصا دوران دفاع مقدس(1367-1359)فرصتی برای روزنامه نگاران و نویسندگان، سلطنت طلب در قامت تاریخ نگار به وجود آمد، تا به تاریخ سازی و تحریف تاریخ و تجلیل غیر مستقیم از پهلوی، به تعبیر دیگر انتقادات سطحی بدون ذکر ماهیت استعمار پرداخته شود و امثال، باقی، عاقلی و محمود طلوعی (از اعضای تشکیلات فراماسونری) احمد سمیعی و رضا نیازمند از جمله این افراد هستند.

4-پدیده مشکوک و ساختگی ائتلاف میان جریان اسلامی، که در حقیقت از یک سوی آن نفسانیات و خودخواهی ها و از سوی دیگر نفوذ و ارتباط عناصر مشکوک و نزدیک شدن به ایشان که در اصل انقلاب، حرکت انقلاب، رهبری انقلاب و ماهیت انقلاب، شبهه انگیزی نموده تا آنجا که به عنوان تحلیل جامعه شناسی خاطرات به نفی انقلاب پرداختند.

5-عدم حمایت مراکز اسنادی، مدیریت کشور از جریان انتشار اسناد و تاریخ نگاران و مراکز تاریخ پژوهی انقلاب اسلامی ، واین خود حدیث مفصل دارد و این نیروهای فعال را در فقر منابع و مأخذ مالی و اقتصادی قرار دادند.

6-عدم حضور فعال حوزه های علمیه، دانشگاه ها در عرصه های تاریخ پژوهی، تاریخ نگاری، حوزه های علمیه در ترسیم علماء فقط به ویژگی های تقوی و مقام علمی می پردازند، انگار که دین از سیاست و انقلاب جداست و دانشگاه ها مروج تاریخ نگاری غرب هستند و حتی از مشروطیت جلوتر نمی آیند که این عمد است و متاسفانه تدریس تاریخ در دانشگاه ها فاجعه است و پیش از آنکه دانشجویان را با انقلاب اسلامی آشنا کنند، در تقابل با آن قرار می دهند. (اگرچه افرادی از فضلای حوزه و دانشگاه آتش به اختیار نیز کارهایی انجام می دهند.)

7-به علت نبودن و نداشتن یک برنامه علمی و عملی کوتاه مدت و دراز مدت در عرصه تاریخ پژوهی، ضرورت دارد که یک منظومه معقولی با تقسیم کار، هر یک از موسسات و افراد، کار شایسته ای انجام دهند. آنچه انجام می گیرد ذوق، شوق، توان، تشخیص مدیریت ها و صاحبان قلم است، لذا تاریخ نگاری اسلامی به صورت یک جریان جاری در مملکت حرکت نمی کند.

8-مرکز یا مراکزی از استعداد، نبوغ، توان و امکان نسل جوان، (نسل سوم و چهارم بعد از پیروزی انقلاب) وجود ندارد و در تاریخ پژوهی به لحاظ امکانات علمی، عملی، و به تعبیر دیگر از نیروهای فعال بالقوه و بالفعل در عرصه تاریخ پژوهی نیز اطلاعی در دست نیست.

9-اسناد ساواک، ارتش، ریاست جمهوری، دادگستری و امورخارجه، بدون تردید امکان مناسبی برای تاریخ نگاری عصر پهلوی و دوران قاجار است و عدم انتشار منظم آنها خود یک معضل مهمی می باشد، که در راستای تاریخ پژوهی باید ارزیابی کرد و فقر منابع و ماخذ، خود را نشان  می دهد.

10-عدم ورود دانشگاه هایی که با عنوان اسلامی، انقلابی، اطلاعاتی و امنیت ملی، در جامعه حضور دارند، خصوصا بررسی تاریخ ایران طی 250 سال، خاصه دوران پهلوی، با استعمار گره خورده وتاریخ ایران معاصر منهای نفوذ حضور و سلطه استعمار را نمی توان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. در این عرصه نیروهای خاصی که درک و فهم عمیق علمی و عملی از استعمار، عوامل استعمار، جریان سازی استعماری، حرکت استعمار، دارند بهتر و عینی تر و علمی تر می توانند مورد تجزیه، تحلیل و تبیین قرار دهند.

به عنوان نمونه دانشگاه امام باقر(ع)، دانشگاه جامع امام حسین(ع) و ......

امید است در آینده پیرامون موضوعات دهگانه بحث های مستقلی از سوی برادران آغاز شود، آنچه اشاره شد مقدمه ای است بر مقالات بعدی که پیرامون تاریخ معاصر ، خاصه دوران منحوس پهلوی، ان شاء الله نوشته خواهد شد.