گفتگو با سید هادی سید افقهی کارشناس ارشد منطقه غرب آسیا
از جملــه محورهــای مشــترک کارشناســان منطقــه ای پیرامــون موضــوع گروهکهــای تکفیری-تروریسـتی مـن جملـه داعـش تولید، تجهیـز و حمایـت آمریـکا از ایـن گروهکهـا اسـت. در حالـی کـه ایـن گروهـک در عـراق و سـوریه تقریبـا بـه طـور کامل پاکسـازی شـده، آمریکاییهــا بــا انتقــال آنهــا بــه افغانســتان و پاکســتان در حــال بازتولیــد تروریســتها جهـت رویارویـی بـا محـور مقاومـت هسـتند. در همیــن راســتا مصاحبــه ای را بــا دکتــر سـیدهادی سـیدافقهی، کارشـناس ارشـد منطقه غـرب آسـیا ترتیـب دادیـم تـا بـه واکاوی ایـن موضــوع بپردازیــم.
لطفــا‌نقــش‌آمریــکا‌در‌تجهیــز‌و حمایـت‌از‌گروه‌هـای‌تروریسـتی،بـه خصـوص‌داعـش‌را‌تبییـن‌بفرماییـد؟
بعـد از شکسـت طرحهـای آمریـکا در منطقـه خصوصــا در دو جنگــی کــه در افغانســتان و عـراق داشـت هزینه هـای زیـادی هـم بـر آنهـاتحمیـل کـرد و همـان طـور کـه میدانیـد تنهـا بهانـه هـم بـرای شـروع ایـن جنگهـا دسـت داشــتن القاعــده در انفجارهــای برج هــای تجــارت جهانــی نیویــورک در 11ســپتامبر بـود و جـورج بـوش پسـر بـه ایـن دو کشـور حملـه کـرد و همیـن سـبب شـد کـه نیروهای افراطـی و سـلفی-تکفیری خودشـان را مجهـز کننــد بــرای رویارویــی بــا ایــن مداخله هــا و لشکرکشـی ها، منتهـا ایـن موضـوع خـودش در واقـع بـه نوعـی یـک طـرح جنـگ نیابتـی بود. وقتـی آمریـکا در عـراق شکسـت خـورد یـک حکومـت نسـبتا مسـتقل و منتخـب مـردم بـر سـر کار آمـد و آن زمـان بـود کـه کاخ سـفید احسـاس کـرد کـه ایـن حکومـت و وحدتـی کــه بیــن اقشــار مختلــف مــردم و احــزاب و قومیت هــا بوجــود آمــده بــه ضــررش تمــام شــده اســت کــه در نهایــت هــم منجــر بــه خــروج اجبــاری آمریکایی هــا در ســال 2011 و زمــان ریاســت جمهــوری بــاراک اوبامــا شـد. در ایـن شـرایط بـود کـه موضـوع جنگ نیابتـی را مطـرح کردنـد و خانـم کلینتـون هـم در کتــاب خاطراتــش اشــاره میکنــد کــه مـن بـه بیـش از 100کشـور مراجعـه کـردم و رایزنــی کــردم تــا طرحــی را بــا عنــوان «لانـه زنبـور» کـه منجـر بـه ایجـاد تشـکیلاتی میشـد کـه بتوانیـم منطقـه را مجـدداً درگیـر خـودش کنیـم قانـع کنـم.
ایـن طـرح ایجـاد داعـش بـرای چنـد هــدف طرح ریــزی و برنامه ریــزی شــده بــود، اولیــــــــن و مهمتریــن آنهــا حفاظــت از رژیــم صهیونیســتی بـود و دوم ایجـاد بهانـه و بسـتری برای حضــور مجــدد آمریکا در منطقــه خاورمیانـه جهـت مبـارزه بـا تروریسـم آمدند. بــرای تحقــق ایــن امــر شــاخه ای از القاعــده قدیمـی کـه درافغانسـتان مسـتقر بـود را به کار گرفتنـد و گروهـک داعـش را ایجـاد کردنـد. ایــن مطالــب مســتند اســت و خــود خانــم کلینتــون چندیــن بــار در جلســات اســتماع کنگـره بـه ایـن موضـوع اعتـراف میکنـد کـه مــا ایــن گروه هــای افراطــی و تروریســتی را پایه گــذاری کردیــم و امــروز ترکش هــای آن
بــه پایتخت هــای مــا می رســد. اعتــراف دیگــر مســتند و موثــق پیرامــون ایجــاد داعــش بــا انتشــار صــوت و تصویــر مربـوط بـه آقـای ترامـپ بود کـه در مبـارزات انتخاباتـی خـودش بـه خانـم کلینتـون اعلـام کــرد کــه شــما و آقــای اوبامــا داعــش را بــه وجـود آورده ایـد و بابـت ایـن موضـوع حتمـا بایــد محاکمــه بشــوید. بدیــن ترتیــب دیگــر هیــچ ابهامــی وجــود نــدارد کــه گروهــک تروریســـتی- تکفــیری داعــــش را آمریکا طراحــی کــرد و بــه مــوازات آن کشــورهای
حـوزه جنوب خلیـج فارس هـم از آن حمایت مالی و لجسـتیکی نمـوده و رژیم صهیونیسـتی و برخی کشـورهای دیگـر هـم اقـدام بـه سـرویس دهـی بـه آنهـا کردنـد که شـامل اقداماتـی همچون آمـوزش نظامـی، آمـوزش اطاعاتـی، امنیتـی، ارتباطـات، نقـل و انتقـال از دیگـر کشـورها بــه داخــل ســوریه و عــراق میشــود.
علی ای حـال همـان طـور کـه عرض شـد تشکیل داعـــــــــش یک طرح بین المـــــللی بــود و بســیاری از کشــورها بــه منظـور جنـگ نیابتی در منطقــه و از
طرفـی دیگـر آمریکا هم به منظــور حفــظ هژمــون خــودش و حفاظــت از رژیــم صهیونیســتی و مبــارزه بــا محــور مقاومــت و جمهــوری اســلامی ایــران اقــدام
بـه بنیـان نهـادن ایـن گـروه تروریسـتی نمـود کــه متاســفانه خرابی هــای بســیار فــراوان و آســیب های جــدی در بافــت اجتماعــی منطقــه ایجــاد کردنــد. پــس از آزادســازی موصــل کــه پایتخــت آنهــا در عــراق بــود، داعــش ســرزمینی از بیــن رفــت؛ امــا داعــش امنیتــی بــه صــورت هســته های پنهــان و بــه قـول خودشـان بـه شـکل گرگهـای ولگـرد و تنهــا همچنــان در حــال فعالیــت هســتند و هــر از گاهــی میشــنویم در بغــداد، موصــل، دیالــه و جاهــای دیگــر دســت بــه عملیــات انتحــاری و تروریســتی میزننــد. بــا همــه ایـن تفاسـیر بایـد توجـه داشـته باشـیم کـه آن داعشـی که تحـت عنـوان خلافت اسلـامی در عـراق و شـام کـه آمریکاییهـا توسـط ابوبکـر بغـدادی می خواسـتند ایجـاد کننـد بـه لطـف خـدا و جانفشـانی نیروهـای مردمـی و نظامـی سـوری عراقـی و صـد البتـه مدافعـان حـرم، از بیـن رفـت و حیلـه و مکرشـان به خودشـان بازگشــت.
در‌مـورد‌ارسـال‌تجهیـزات‌نظامـی‌و غیرنظامـی‌بـه‌داعـش‌توسـط‌آمریکا کــه‌در‌عــراق‌و‌ســوریه‌بــه‌کــرات مشـاهده‌شـده‌نظـر‌شـما‌چیسـت؟
بلــه، البتــه نســبت بــه ســوریه بیشــتر ایــن مسـئله در عـراق مشـهود بـود؛ چـون داعـش ســه اســتان پهنــاور و بــزرگ در عــراق را تصــرف کــرد و بــه ســمت بغــداد حرکــت نمـود و تـا 30کیلومتـری آنجـا کـه منطقـه ای بــه نــام جرف الســخر بــود رســید و اگــر کمکهـای جمهـوری اسـامی ایـران صـورت نمی پذیرفــت معلــوم نبــود الان چــه وضعیتــی را شــاهد بودیــم. در آن زمــان نخسـت وزیـر عـراق آقــای نــوری مالکــی بــود و طــی نامــه ای بــه ایــران عنــوان
میکنــد کــه داعــش بــه نزدیکــی حومــه بغــداد رســیده و از شـما تقاضـای کمـک داریــم. البتــه عــلاوه بــر ایشــان آقــای مســعود بارزانــی، رهبــر ســابق اقلیــم کردسـتان عـراق هـم زمانـی کـه داعشـی ها بــه نزدیکــی اربیــل رســیدند تقاضــای کمــک کردنــد. بــه واســطه همیــن درخــــــواست هـــا هــم شــبانه ســردار ســلیمانی بــه همــراه تیــم عملیــات ویــژه خودشــان را بــه اربیل رســاندند و داعــش را از آن منطقــه دفــع کردنـد. در مقابـل بـه وضــوح میبینیــم آمریکاییهــا کــه قــرارداد همکاری هــای نظامــی و فــروش تســلیحات بــا عراقی هــا امضــا کرده انــد، بــه واسـطه حمایتشـان از داعـش، تـا حدود شـش
مـاه پـس از حملات ایـن گروهک تروریسـتی بـه دولـت عـراق هیچگونـه تجهیزاتـی ندادنـد و هدفشـان هـم ایـن بـود تـا بغـداد تصـرف شــود بلکــه بتواننــد ایــن کشــور را علیــه جمهـوری اسـلامی ایـران مدیریـت کننـد. در ایـن وضعیـت بـود کـه بافاصلـه مقـام معظم رهبـری دسـتور دادنـد تـا تسـلیحات بـه عراق ارسـال شـود کـه البتـه مبالـغ آن هـم اخذ شـد و از طرفــی دیگــر مستشــاران نظامــی اعــزام گردیدنــد و بــه افــراد داوطلــب آموزشهــای نظامــی دادنــد. از ســوی دیگــر صــدور فتوای آیــت الله سیســتانی کـه مربـوط بـه جهاد کفایــی بــود منجــر بـه تشـکیل نیروهای «حشدالشعبی»گردیــد و ایــن نیــروی مردمــی در کنــار ارتــش عــراق و نیروهــای امنیتــی موفـق شـدند داعـش را در عـراق زمین گیـر کننــد. القصـه این توضیحات را دادم کــه ببینیــد آمریکایهــا چگونــه دولــت عــراق را دور زده بودنـد و هـر آنچه را کـه میتوانسـتند در کمــک بــه داعشــی ها وارد صحنــه کــرده بودنــد مثــل کمــک تسـلیحاتی، تبلیغاتـی، رســانه ای و... کــه اشــاره کردیــم. جالب اینکـه در ایـن گیـر و دار طــی درگیریهــا و پیشــرویهای ارتــش عــراق و حشدالشــعبی، عقــب نشــینی و شکســت داعــش از بســیاری مناطــق را شــاهد بودیــم کــه در برخــی از جبهه هــا زمانــی کــه داعشــی ها محاصــره میشــوند، هواپیماهایــی بــدون آرم میآینــد و بــرای اینهـا سـلاح و دارو بـار ریـزی میکننـد، بـا هلیکوپترهــای شــینوک آنهــا را از منطقــه ای بــه منطقــه دیگــر جابجــا کــرده و آنقــدر ایــن اتفــاق افتــاد کــه منجــر بــه اعتــراض عراقی هـا شـد و آمریـکا بـه جـای اینکـه بـا داعشـی ها مبـارزه کنـد در حـال حمایـت از آنهــا و تجهیزشــان مــی باشــد. الان هــم در ســوریه داعشــی هایی کــه در عــراق شکســت خوردنــد بــه طــور کامــل نابــود نشــدند زیــرا بــا حمایــت آمریــکا از طریـق کردسـتان عـراق وارد خـاک سـوریه شـده اند و در منطقـه ای موسـوم بـه «التلـخ» در شــرق فــرات مســتقر هســتند. تعــدادی دیگـر از آنهـا را هـم به داخـل افغــــانستان و پــــــاکستان منتقـــــل کرده انــد تــا نزدیــک مــرز کشــورمان بیاینــد و بتواننــد عملیــات ایذایــی انجــام دهنــد.
پــس به‌نوعــی می‌تــوان‌گفــت آمـریکایی‌ها در‌حــال تجهیز داعــش در مـرزهـــــای جمهــوری اسلـامی‌ایـران جهـت جنگـی نیابتی هســتند؟
بـه نوعـی همیـن طـور اسـت و آنچـه مسـلم اسـت آمریـکا در حـال حاضـر بـا توجـه بـه پایگاه هایــی کــه در ســوریه دارد در حــال بازتولیــد داعشی هاســت؛ چــون همانطــور کــه عــرض کــردم داعــش یــک تشــکیلات بین المللــی اســت و هنــوز در اقصــی نقــاط جهــان از جملــه شــمال آفریقــا شــامل کشــورهایی چــون لیبــی، الجزایــر، تونــس، مصــر و خیلــی از مناطــق دیگــر در عمــق آفریقـای سـیاه مثـل مالـی و نیجریـه حضـور دارد. بوکوحــرام کــه در نیجریــه فعــال اســت در واقـع همـان داعـش اسـت، بنابرایـن تمـام ایـن مـوارد یـک پوششـی اسـت بـرای ایجـاد هـراس بیـن مـردم و درگیـری در منطقه جهت بهانـه ورود آمریـکا بـه معرکه برای نشـان دادن خــودش بــه عنــوان فرشــته نجــات، آن هــم بــا ایــن شــعار کــه میخواهــم بــا تروریســم مبــارزه کنــم. در حــال حاضــر هــم حضــور ایـن کشـور در سـوریه تحـت همیـن عنـوان اسـت. رییس جمهـور آمریـکا هـم بـه کـرات اعــلام میکنــد: «تــا زمانــی کــه مــا بــه طــور کامــل داعــش را در ســوریه نابــود نکنیــم، از ایــن کشــور خــارج نمیشــویم.» پــس بــه وضــوح میبینیــم کــه بــا ملعبــه قــرار دادن ایـن موضـوع بـه راحتـی در حـال بـاز تولیـد و تجهیـز داعـش هسـتند و آنهـا را از نقطـه ای بـه نقطـه دیگـر جابجـا میکننـد و بـه نوعـی مسـئولیت ترابـری داعـش را برعهـده دارنـد و در معرکه هایــی کــه آنهــا گرفتــار میشــوند بــه ســرعت نجاتشــان میدهنــد. داعشــی کــه تشــکیات بین المللــی اســت در حالـی کـه ظاهـرش یـک نـام اسـلامی را یــدک میکشــد و خــود را دولــت اســلامی عـراق و شـام میخوانـد؛ ولـی دیگـر تقریبـا بـر همـگان روشـن شـده کـه در حقیقـت اینها یک تشــکیلات آمریکایی-صهیونیستی هستند.
از طرفــی دیگــر انتقــال ایــن تکفیریهــا نیـز بـه پاکسـتان و افغانسـتان هـم بـه نوعـی بــرای مبــارزه بــا جبهــه مقاومــت و در رأس آنهـا جمهـوری اسـلامی ایـران اسـت و اگـر دقــت کنیــد سرلشــکر باقــری قبــل از آمــدن «عمــران خــان،» نخســت وزیــر پاکســتان بــه کشـورمان، طـی سـفری کـه بـه ایـن کشـور داشـتند، بـه مقامـات پاکسـتان اعـلام کردنـد کــه آمریــکا در حــال تحرکاتــی مشــکوک در منطقــه اســت و طبــق اطاعــات مــا می خواهــد پایگاههایــی را بــرای داعــش در مناطـق مـرزی فی ما بیـن کشـورهای پاکسـتان و افغانسـتان بـا ایـران تشـکیل بدهـد. خـوب پاســخ طــرف مقابــل هــم در نــوع خــودش جالـب بـود، مقامـات پاکسـتان هـم منکـر این موضــوع نشــدند و بــا ابــراز تأســف اعــلام کردنـد کـه مـا هـم شـاهد این مـورد هسـتیم؛ امـا تنهـا کاری کـه از دسـتمان برمی آیـد عـدم
همــکاری و کمک رســانی بــه آنهــا اســت! و علیرغــم اینکــه میدانیــم آمریکاییهــا در حــال انتقــال داعشــی ها بــه اینجــا هســتند و اتاقهــای جنگــی را تشــکیل داده تــا ســر ریـز تکفیری هـای سـوریه کـه دیگـر در آنجـا کارآیـی ندارنـد را بـه اینجـا منتقـل کننـد؛ ولی متاسـفانه بـه هیـچ عنـوان نمیتوانیـم جلـوی آمریـکا را بگیریـم. اگـر واقعیتهـا را بپذیریـم واقعــا بــه نوعــی هــم درســت میگوینــد؛ چـون آمریـکا در پاکسـتان و افغانسـتان حضور بسـیار قـوی داشـته و در افغانسـتان بـه مراتب فعالیــت بیشــتری دارد.
ســفر‌نخســت‌وزیر‌پاکســتان‌بــه کشــورمان را چگونــه ارزیابــی می‌کنیــد ؟
بـه نظـر بنـده خـوب بـود در سـفر اخیـری کــه عمران خــان بــه جمهــوری اســلامی ایــران داشــت تــا حــدی جلــوی ایــن گونــه برخوردهــای آمریکایی هــا را گرفــت و حتــی در برهـه ای هـم یـک نـوع تنـش لفظـی بیـن پاکسـتان و آمریـکا پیرامـون ایـن کـه مـا دیگر اجـازه نمیدهیـم کـه آمریـکا بـا مـا برخـورد ذلیانــه و حقیرانــه بکنــد، در گرفــت، البتــه در دیــدار بــا مقامــات عالــی رتبــه کشــور و همچنیـن مقـام معظـم رهبـری ایـن وعـده را نیـز دادنـد که مـا همکاریهـای امنیتـی بهتری در مناطـق مـرزی بـا ایـران خواهیـم داشـت و جلوی فعالیت های تروریستی گروههایــی کــه در ایــن منطقــه مســتقر هســتند مثــل جیش الظلــم و داعــش را گرفتــه و برخــورد خواهیــم کــرد و در مجمــوعمیتــوان برآینــد ســفر را مثبــت ارزیابــی کــرد.
علـی ای حـال امیدواریـم بـا همـکاری تمامی کشــورهای منطقــه شــاهد یــک همبســتگی نفوذناپذیــر در جهــت مقابلــه همه جانبــه بــا تروریســتهای تکفیــری از جملــه داعــش باشـیم و خواب هـای آشـفته و شـوم آمریـکا هرگــز تعبیــر پیــدا نکنــد و هــر چــه زودتــر شـاهد مصـداق آیـه «ومکـروا ومکـر الله والله خیـر الماکریـن» در مـورد ایـن شـیطان بـزرگ باشـیم.
