به گزارش موسسه راهبردی دیده بان، پس از مطرح‌شدن مسئله زمینه‌های نفوذ در کشور توسط مقام معظم رهبری، لازم به نظر می‌رسد که برخی مؤلفه‌های مربوط به جاسوسی و نفوذ، جهت آشنایی و تبیین برای فضای عموی جامعه مطرح‌شده و همچنین در آن بصیرت افزایی را مدنظر قرار داد.
دیده‌بان در نظر دارد این مسئله را در قالب کتاب‌شناسی‌های امنیتی مربوط به سرویس‌های جاسوسی غربی بالاخص آمریکا ارایه دهد.
در این گزارش به کتاب "اصلاح اطلاعات" نوشته «توماس‌سی. برونئو و استیون‌سی. بوراز» که در کشور آمریکا منتشر شده است می‌پردازیم.
در حالی که بین صاحب نظران در مورد اهمیت مطالعه‌ی اطلاعات اجماع گسترده‌ای پدید آمده است اما مطالب اندکی در مورد چگونگی مطالعه‌ی اطلاعات نگاشته شده است. این مسأله تا حدود زیادی متناقض‌نماست؛ چرا که به لحاظ ویژگی‌های فردی به ندرت می‌توان افرادی را تحلیلی‌تر و سخت‌کوش‌تر از کارمندان اطلاعاتی که سرو کار روزانه‌شان با اطلاعات است پیدا کرد.
هر چند که با نگاهی ساده به سطح عمومی جوامع هم در می‌یابیم که سطح اشتیاق مردم برای به دست آوردن اطلاعات هر چند به صورت غیر حرفه‌ای بسیار زیاد است و به قولی در دنیای امروز افراد تشنه‌ی به دست آوردن اطلاعات از همه چیز و همه نوع هستند و نوعی عطش اطلاعاتی وجود دارد. اما به لحاظ حرفه‌ای، کارمندان اطلاعاتی در دنیا نزدیکی بسیاری با اساتید دانشگاه دارند ولی با این حال دقت کافی در فرایند مطالعه‌ی اطلاعات مشاهده نمی‌شود.
علی رغم همه این موارد افسران و سازمان‌های اطلاعاتی در اقصی نقاط جهان در انجام فعالیت‌های خود به لحاظ روش شناختی، بسیار دقیق عمل می‌کنند اما همان گونه که ملاحظه شد چنان دقتی در مباحث مربوط به مطالعه‌ی اطلاعات به چشم نمی‌خورد. در نتیجه دانش انباشتی اندکی به لحاظ عمومی در مورد اطلاعات وجود دارد.
به طور مشخص پس از واکاوی موضوع روشن می‌شود که مهم‌ترین مشکلی که بر سر راه مطالعه‌ی اطلاعات وجود دارد مربوط به «پنهان‌کاری» می‌شود. مؤثر بودن فعالیت‌های کارمندان اطلاعاتی طبیعتاً نیازمند مخفی‌بودن فعالیت‌های آن‌هاست و تعهد به حفظ اسرار سازمانی و ملی باعث می‌شود که انتشار اطلاعات در مورد جامعه‌ی اطلاعاتی به صورت حداقل انجام بگیرد.
این کتاب در صدد آن است تا چارچوبی تحلیلی برای مطالعه اطلاعات را در اختیار خوانندگان خود قرار دهد و برای درک بهتر این چارچوب مطالعات موردی متعددی در درون آن گنجانده شده است.
گزاره‌ی اصلی گردآورندگان کتاب عبارت است از این که «اطلاعات را می‌توان به بهترین وجه به عنوان زیرشاخه‌ای از روابط مدنی- نظامی مفهوم‌بندی کرد.» در کل ادبیات غنی و قابل توجهی در مورد رابطه مدنی – نظامی موجود است و در نوشتارهای این کتاب عمدتاً بر اهمیت کنترل مدنی و دموکراتیک تأکید شده است.
روش‌شناسی مورد استفاده در این کتاب از روش کلاسیک «ماکس وبر» در اثر ارزشمندش در باب قدرت سیاسی و بوروکراسی گرفته شده است. رهیافت وبر به واقع گردآورندگان کتاب را به سمت تأکید بیشتر بر بوروکراسی و رابطه ساختار بوروکراسی با ساختار رابطه «مدنی – نظامی» سوق داده است. این رهیافت در ادبیات تحقیق معاصر به عنوان «نهادگرایی جدید» شناخته می‌شود.
این رهیافت در صدد تبیین نقش نهادها در تعیین نتایج اجتماعی و سیاسی است. به واقع هنگام بررسی چگونگی مدیریت مدیریت روابط قدرت درون یک جامعه، به هیچ عنوان نمی‌توان نهادها را نادیده گرفت.
می‌توان اظهار داشت که نهادها در هر کشوری اعم از هر کدام از کشورهای مختلف دنیا چه در آسیا و چه در اروپا و چه در دیگر قاره‌ها بازیگران را می‌سازند و شیوه‌های اقدام در دسترس آن‌ها را تعریف می‌کنند.
در قسمت دوم بررسی این کتاب به رهیافت «نهادگرایی جدید» که اطلاعات به عنوان زیرشاخه‌ای از رابطه‌ی «مدنی- نظامی» تعریف می‌شود خواهیم پرداخت.
