به گزارش دیده بان، حمید نوری از زمان بازداشت در فرودگاه استکهلم سوئد تا پایان حضور خود در زندان‌های سوئد به مدت هزار و ۶۸۰ روز، در بازداشت انفرادی به سر برد؛ این در حالی است که پرونده وی از ابعاد مختلف قابل بررسی است.
شاهدان و شکات دادگاه حمید نوری چه کسانی بودند؟
به‌طور کلی می‌توان گفت که پرونده حمید نوری براساس ادعاهایی است که اعضای گروهک تروریستی منافقین مطرح می‌کردند و به نوعی ادعاهای منافقین زیربنای این پرونده را تشکیل می‌دهد.
شاهدان و شکات دادگاه حمید نوری نیز تعدادی از اعضای گروهک تروریستی منافقین بودند، برخی نقش شاهد و برخی نقش شاکی را بازی می‌کردند و نکته جالب در این است که در اظهارات این افراد تناقض‌های بسیاری وجود دارد.
سوئد علاوه بر دادگاه بدوی چند جلسه دادگاه را به دلیل اینکه اعضای گروهک تروریستی منافقین نمی‌توانستند در دادگاه حضور پیدا کنند، در آلبانی برگزار کرد.
روند دادگاه بدوی حمید نوری در سوئد چگونه گذشت؟
حمید نوری در آبان ماه ۱۳۹۸ پس از سفر به سوئد از سوی پلیس این کشور در فرودگاه بازداشت و نخستین بازجویی از وی در ساعات اولیه پس از بازداشت انجام شد.
در ادامه ارتباط نوری با خانواده‌اش از لحظه دستگیری تا ۷ خرداد ۱۳۹۹ قطع شد و معدود اخبار مربوط به وضعیت وی و پرونده‌اش از طریق واسطه‌ها به خانواده‌اش می‌رسید.
دادگاه رسیدگی به اتهام‌های ادعایی نوری از ۱۸ مرداد ۱۴۰۰ آغاز و در ۹۲ جلسه پر از تناقض و ابهام برگزار شد.
یکی از اتفاق‌های رایج در جریان برگزاری دادگاه بدوی نوری، برگزاری تجمع از سوی منافقین و عناصر معلوم‌الحال در مقابل دادگاه بود؛ تامل برانگیز اینکه قاضی در برابر اعتراض به این توهین‌ها بی‌تفاوت بود، اما به نامیده شدن آن‌ها به اسم منافقین در اظهارات نوری بلافاصله وارد عمل شده و تذکر می‌داد.
در این دادگاه با وجود خبرپراکنی‌های رسانه‌ای تنها ۴۸ شاهد حضور داشتند و همه تلاش یک ساله دادگاه و دادستان سوئدی حتی به هماهنگی در اظهارات ادعایی این شهود منجر نشد.
نگاهی به این روند نشان می‌دهد که حکم نوری از مدت‌ها پیش از پایان دادگاه نوشته شده بود و برگزاری دادگاه در واقع تلاشی برای تهیه مستندات ادعایی برای آن بود؛ هرچند در نهایت مستندات فراهم نشد، اما حکم از پیش نوشته شد، خوانده شد.
دادگاه سوئد تیرماه سال ۱۴۰۱ در نهایت در حکمی غیرقانونی، ناعادلانه و بدون شواهد متقن حبس ابد حمید نوری را صادر کرد.
از زمان دستگیری نوری تا تکمیل به‌اصطلاح تحقیقات و ارائه کیفرخواست ۲۱ ماه به طول انجامید.
پرونده حمید نوری در سوئد چه تناقضاتی داشت؟
پرونده بازداشت و محاکمه حمید نوری از زمان بازداشت تا پایان دادگاه تجدید نظر با اما و اگر‌های بسیاری همراه بوده و ابهاماتی داشت که هرگز دادگاه سوئد به آن‌ها پاسخی نداد.
نحوه جمع‌آوری ادله و مدارک، افراد حاضر در دادگاه به عنوان شاهد و شکات، نقض اصل برابری سلاح‌ها و دادرسی منصفانه، تناقض در اظهارات شهود و شکات از جمله موارد قابل ملاحظه درپرونده حمید نوری به شمار می‌روند.
دوران بازداشت حمید نوری چگونه سپری شد؟
حمید نوری همه دوران حبس خود را در سلول انفرادی گذراند و تنها زمان محدودی را در شبانه‌روز اجازه هواخوری داشت.
ضمن اینکه دولت سوئد به بهانه‌های مختلف مانند شیوع کرونا از ارائه امکانات اولیه به وی خودداری کرد؛ غذای حلال در اختیارش نگذاشت؛ بار‌ها محل نگهداری وی را به بهانه‌های امنیتی تغییر داد؛ برخورد خشن مانند ضرب و شتم علیه وی را در دستور کار داد؛ بار‌ها وسایل شخصی وی مانند یادداشت‌هایش را با وجود اعلام نارضایتی نوری مصادره کرد.
وی در یک دوره به رغم ابتلا به بیماری کرونا که حتی دو هفته در برگزاری دادگاه وقفه ایجاد کرد، از دسترسی به پزشک با این ادعا که درمان این بیماری استراحت است، محروم شد.
در واقع دولت سوئد ارتباط نوری با دنیای بیرون را قطع و همزمان ادعا می‌کرد که وی در شرایط مطلوبی نگهداری می‌شود.
برخورد سوئد با حمید نوری در دوران حبس را به‌طور قطع می‌توان برخوردی غیر انسانی خواند؛ سوئدی‌ها از هیچ بهانه‌ای برای دشوار کردن حبس برای وی دریغ نکردند.
نوری در فایل‌های صوتی که به عنوان تماس با خانواده برای وی در نظر گرفته شد، برخی از این برخورد‌های سوء و غیرانسانی را تشریح کرد.
در پی صدور حکم حبس ابد برای حمید نوری از سوی دادگاه سوئد، بازداشگاه در اقدامی عجیب به مدت حدود سه هفته از دسترسی وی به حکم و مطالعه آن جلوگیری کرد؛ و این در حالی بود که او کلا ۲۱ روز فرصت داشت تا به رای اولیه اعتراض کند.
سوئدی‌ها با اطلاع از اینکه وی زبان سوئدی نمی‌داند، متن رای دادگاه را به زبان سوئدی در اختیار او گذاشته و هیچ اقدامی در جهت ترجمه رای انجام ندادند.
روند دادگاه تجدید نظر حمید نوری چگونه گذشت؟
دادگاه تجدیدنظر سوئد از روز ۱۱ ژانویه ۲۰۲۳ (۲۱ دی ۱۴۰۱) موضوع بررسی لوایح مربوط به پرونده حمید نوری را آغاز کرد؛ در نخستین مرحله این جلسات دادگاه تا ۲۶ ژانویه ۲۰۲۲ (۶ بهمن ماه ۱۴۰۱) ادامه داشت.
تعداد ۸ جلسه از دادگاه تجدید نظر به صورت علنی برگزار شد که از این ۸ جلسه دو جلسه نخست آن مربوط به دادستان بود و دادستان‌ها اظهارات و ادله خود را مطرح کردند.
از این جلسات دو جلسه نیز به وکلای حمید نوری اختصاص یافت و آن‌ها به بیان ادله و دفاعیت خود پرداختند.
حمید نوری در جریان نخستین جلسه این دادگاه به روند فرمایشی و ناعادلانه دادگاه به شدت اعتراض کرد.
نوری در جریان این جلسه دادگاه خطاب به قاضی سوئدی، گفت: چرا می‌خواهید یک دادگاه فرمایشی را برقرار کنید؛ اینجا باید عدالت برقرار شود؛ می‌خواهم با وکیلم صحبت کنم؛ ۳ سال و ۲ ماه است که در سلول قرار دارم؛ آقای قاضی بگذارید عدالت در دادگاه شما عدالت برقرار شود؛ من برای چنین روزی ثانیه شماری کردم تا حرف خود را به شما بگویم؛ یک دادگاه فرمایشی را برگزار نکنید.
آخرین جلسات دادگاه تجدید نظر حمید نوری در آبان گذشته برگزار شد و در پایان، دادگاه ضمن تمدید قرار بازداشت حمید نوری، روز ۱۹ دسامبر (۲۸ آذرماه) را برای اعلام رای نهایی تعیین کرد.
اسفند گذشته دادگاه عالی سوئد با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که درخواست تجدیدنظر حمید نوری را رد کرده است؛ دادگاه عالی سوئد درخواست تجدیدنظر حمید نوری را رد و حکم حبس ابد وی را تایید کرد.
توماس بودستروم، وکیل سوئدی حمید نوری در گفت‌وگو با میزان تاکید کرد که رای دادگاه تجدید نظر سوئد درباره این شهروند ایرانی بسیار ناامیدکننده بوده و این دادگاه تصمیم نادرستی را در این‌باره اتخاذ کرده است.
آزادی حمید نوری از زندان سوئد
حمید نوری در نهایت پس از تحمل هزار و ۶۸۰ روز حبس در روز شنبه ۲۶ خرداد به ایران بازگشت و مورد استقبال قرار گرفت.
این شهروند ایرانی در اولین اظهارات خود در فرودگاه و پس از ورود به ایران در ابتدا از تمامی دستگا‌ها و نهاد‌هایی که برای آزادی وی تلاش کرده بودند تشکر و قدردانی کرد.
نوری در ادامه گفت: پیام کوتاهی برای منافقین دارم؛ من حمید نوری هستم و در تهرانم و عید قربان پیش خانواده‌ام هستم؛ شما بدبخت‌ها الان کجا هستید؟ می‌گفتید خدا هم نمی‌تواند حمید نوری را آزاد کند؛ دیدید که توانست.
آزادی حمید نوری؛ نتیجه اقدامات قضایی و دیپلماتیک ایران
آزادی حمید نوری از زندان سوئد تاکید دیگری بر اقدامات عزتمندانه و مقتدرانه ایران است.
همانگونه که کاظم غریب‌آبادی، دبیر ستاد حقوق بشر در مراسم استقبال از حمید نوری در فرودگاه بیان کرد، این امر نتیجه یک دیپلماسی مقتدرانه بود که با همکاری نهادهای مختلف از جمله قوه قضاییه، ریاست قوه قضاییه، حفاظت اطلاعات قوه قضاییه، مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضاییه، وزارت اطلاعات، دبیرخانه شورای عالی امنیت و وزارت خارجه حاصل شد.
در همین رابطه هیبتالله نژندی‌منش، مشاور حقوقی خانواده حمید نوری در گفت‌وگو با میزان گفت: آزادی حمید نوری نتیجه تلاش‌های بسیار و یک دیپلماسی مقتدرانه بود.
وی با اشاره به اینکه این امر با هماهنگی میان نهادهای مختلف حاصل شد، بیان کرد: در واقع یک هم‌افزایی و کار تیمی بوده که نتیجه داده است.
نژندی‌منش با اشاره به نقش شهید آیت‌الله رئیسی و شهید امیرعبداللهیان در این موضوع، گفت: به‌ویژه باید از نقش شهیدان آیت‌الله رئیسی و امیرعبداللهیان در این امر تشکر و قدردانی کرد.
عصبانیت منافقین و گروه‌های اپوزیسیون از آزادی حمید نوری
آزادی حمید نوری بار شکستی برای اعضای منافقین و گروه‌های اپوزیسیون به شمار می‌رود.
این گروه‌ها بلافاصله پس از منتشر شدن خبر آزادی حمید نوری واکنش‌های تندی به این موضوع نشان داده و نتوانستند عصبانیت خود را از این امر پنهان کنند.
منبع: خبرگزاری میزان
