گمانه زنی ها برای آینده عراق
سرنوشت نامعلوم اقلیم کردستان در پسا همه پرسی

رامبد فرهودی مقدم کارشناس مسائل خاورمیانه و اقلیم کردستان در مصاحبه با دیده بان از پسا همه پرسی کردها می گوید:

آقای فرهودی در پاسخ به سوال دیده بان درخصوص سیاست خارجی بعد از رفراندوم توضیحاتی را به شرح ذیل دادند:

در ابتدا چرا رفراندوم؟ من فکر میکنم رفراندوم اقلیم کردستان دو پاسخ می تواند داشته باشد.

در واقع ریشه های برگزاری رفراندوم باز می گردد به 60 سال پیش و در زمانی که مشکلی بنام کردها در خاورمیانه و عراق شکل گرفت، در زمان پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی و به خواست دولت های استعماری وقت، کشورهایی بر اساس نیاز استعمارگران شکل گرفت.در واقع مرزهای مصنوعی خارج از آن دولت و ملت هایی که به طور طبیعی باید شکل می گرفت، و در این میان به کردها در عراق از سوی همین کشورها قولی داده می شود که سرزمین خودمختاری داشته باشند.

دومین مورد اینکه چرا در این زمان همه پرسی اجرا می شود؟

به نظر من چرایی این موضوع باز میگردد به تحولات عربی، در واقع بعد از تحولات عربی ما شاهد بی ثباتی و فروپاشی دولت های خاورمیانه بودیم.همین بی ثباتی و فروپاشی سبب شد که توازن قوا به نفع گروه های غیر دولتی و فرو ملی شکل بگیرد در این میان کردهای عراق تلاش داشتند که از این بی ثباتی به نفع خود استفاده کنند و قدرت بازیگری خود را در منطقه بالا ببرند و همزمان با ارتباط گیری با غرب بدنبال ایجاد یک مشروعیت نسبی در مبارزه با تروریست بدست آورند.

در واقع کردهای عراق با نیت افزایش قدرت بازیگری خودشان در عراق و منطقه برای مذاکره عراق پس از داعش و خاورمیانه دست به این همه پرسی زدند.نیت اصلی برگزاری این همه پرسی را می توان در این مورد عنوان کرد که نتیجه آن سبب تفاوت عراق فعلی با عراق بعد از آن خواهد بود.

اکنون سناریوهای محتملی در این باره وجود دارد و آن اینکه اقلیم کردستان بتواند یک توافق همه جانبه ای با دولت مرکزی، ایران، ترکیه، آمریکا و اتحادیه اروپا داشته باشد و بتواند به استقلال خود نزدیک شود و آن را به رسمیت بشناسند، که این موضوع با توجه به موضع گیریهای قاطع ایران، ترکیه و دیگر کشورها احتمال بسیار بسیار ضعیفی دارد.

دومین مورد احتمالا بعد از اعلام نتیجه مذاکراتی شروع شود و در قالب همین مذاکرات به ازای کنار گذاشتن استقلال طلبی و یا به تعویق انداختن آن که این بستگی به قدرت دولت مرکزی دارد، بسته های پیشنهادی اعم از قانون نفت و گاز، حل موانع میان مناطق مورد مناقشه در عراق برای کنار گذاشتن استقلال و یا تعویق به آن ها داده شود.این سناریو بر اساس بازی با حاصل جمع مثبت است و قدرت های بزرگ و تأثیرگذار مانند آمریکا و روسیه و اتحادیه اروپا به احتمال زیاد موافق این موضوع باشند.

سناریوی سوم حفظ وضع موجود است و به اعتقاد من نه دولت مرکزی عراق و نه اقلیم کردستان در چارچوب مذاکرات خود نتوانند به نتیجه ای برسند، در آن زمان همه طرف های درگیر چه در داخل عراق و چه در سطح بین الملل تمایلی به درگیری، تبانی، یا تغییر جهت بازی نداشته باشند و در اصطلاح سیاسی به پاد سیاسی می رسیم یعنی تساوی در موضع بنا بر بلاتکلیفی رخ می دهد.

در آخر نیز بنا بر اتفاقات منطقه و انگیزه های طرفین و منافع متضاد در قضیه، و آخرین گزینه اینکه از دست دادن وضعیت فعلی برای کردها و توافقی بین بازیگران اصلی ایران، ترکیه، عراق، آمریکا و روسیه شکل بگیرد و محاصره ای همه جانبه صورت بگیرد و با کارزاری نظامی از سوی دولت مرکزی شکل بگیرد و در برابر عدم توانایی در خصوص مقابله همه دستاوردهای فعلی خود را از دست میدهد، اما احتمال این موضوع هم زیاد نیست.چون آمریکا کردستان عراق را به عنوان یک متحد و پایگاهی برای خود می داند و تلاش دارد کردها یک موازنه قدرتی با بغداد داشته باشند.