به گزارش دیده بان، گزارش‌های اقتصادی تازه در سرزمین‌های اشغالی نشان می‌دهد که اسرائیل به دلیل افزایش هزینه‌های جنگی خود با چالش‌های اقتصادی بزرگی مواجه است.بودجه جنگ رژیم صهیونیستی برای سال ۲۰۲۵ بالغ بر ۱۱۷ میلیارد شکل (۳۱.۲۳ میلیارد دلار) است که حدود ۶.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی می‌شود؛ آن هم درحالی‌که پیشنهاد اولیه وزارت دارایی اسرائیل برای بودجه جنگ حدود ۱۵ میلیارد شکل (۴ میلیارد دلار) بوده است.بر اساس گزارشی که روزنامه اسرائیلی جروزالم‌پست منتشر کرده است، این سطح از هزینه‌های جنگ یعنی افزایش حدود ۶۰ میلیارد شکل (۱۶ میلیارد دلار) نسبت به یک سال عادی است که باعث می‌شود هزینه‌های جنگی اسرائیل پس از اوکراین بالاترین میزان را داشته باشد و همچنین از بودجه دفاعی بسیاری از قدرت‌های نظامی بزرگ، از جمله ایالات متحده، روسیه، و همه کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بالاتر باشد.

تکرار دهه از دست رفته در اقتصاد اسرائیل

پروفسور استبان کلور، اقتصاددان از دانشگاه عبری و مؤسسه مطالعات امنیتی در سرزمین‌های اشغالی، در مصاحبه با روزنامه جروزالم پست، معتقد است که این بودجه دفاعی کلان می‌تواند برای سایر بخش‌ها بار اقتصادی ایجاد کند.کلور تأکید می‌کند: بودجه دفاعی بالا به قیمت هزینه‌ها برای سایر بخش‌های حیاتی است، بنابراین، هدایت هزینه‌های دولت اسرائیل به سمت منابع رشد اقتصادی مهم است.این اقتصاددان توضیح داد: «اقتصاد اسرائیل ممکن است نتواند تکرار دهه ازدست‌رفته را که در دهه ۱۹۷۰ به دلیل هزینه‌های دفاعی بالا شاهد بودیم، تحمل کند، زمانی که هزینه‌های دفاعی به بیش از ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی رسید و منجر به رکود اقتصادی شد».

سرلشکر بازنشسته «موتی بسر» که به‌عنوان مشاور مالی رئیس ستاد و رئیس اداره بودجه وزارت جنگ رژیم صهیونیستی خدمت می کرد، معتقد است که هزینه‌های جنگ ممکن است حتی پس از پایان جنگ نیز افزایش یابد.بسر تاکید کرد: «بازسازی توان دفاعی اسرائیل مستلزم افزودن سالانه حدود ۱۰ میلیارد شکل (۲.۶۷ میلیارد دلار) به بودجه دفاعی است که به معنای تحمیل هزینه اضافی بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد شکل (۲۱.۳۵-۲۶.۷ میلیارد دلار) در یک دوره ۸ ساله است». بسر همچنین توضیح داد که تمدید دوره خدمت اجباری سربازی و افزایش تعداد افراد در خدمت ذخیره نیز می‌تواند منجر به تأخیر در ورود جوانان به بازار کار و دانشگاه‌ها شود که کمبود نیروی کار برای بخش‌های غیرنظامی ایجاد می‌کند و بر بهره‌وری صنایع مختلف تأثیر منفی می‌گذارد.

پس از اوکراین بیش‌ترین هزینه جنگ را اسرائیل دارد

بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، هزینه‌های جنگی اسرائیل از نظر درصد تولید ناخالص داخلی یکی از بالاترین هزینه‌های دفاعی در جهان است؛ به‌عنوان مثال، اوکراین که شاهد یک جنگ طولانی‌مدت با روسیه است، حدود ۲۲.۱ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به دفاع اختصاص داده و پیش‌بینی می‌شود این درصد در سال آینده به ۲۶.۳ درصد برسد و حمایت غرب ۱۰ تا ۱۲ درصد از تولید ناخالص داخلی آن باشد.دانیل مونین، از مرکز ویلسون که مشاور رئیس‌جمهور اوکراین بوده، گفته است که «کمک‌های غربی حمایت اقتصادی قابل‌توجهی از اوکراین در مقابله با هزینه‌های جنگ فراهم کرد». در مقابل، هزینه‌های دفاعی روسیه برای سال ۲۰۲۵ به حدود ۶.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی رسید که در مقایسه با سال قبل که به ۱۳.۵ تریلیون روبل (حدود ۱۴۵ میلیارد دلار) رسید، ۲۵ درصد افزایش داشته است.در چارچوب اسرائیل، بسر این ژنرال صهیونیست هشدار می‌دهد که ادامه این سطح بالای هزینه‌های جنگی بدون تعادل با هزینه‌های سایر بخش‌های اقتصادی می‌تواند به بی‌ثباتی اقتصادی جدی منجر شود. وی ادامه داد: درگذشته برنامه‌هایی برای کاهش هزینه‌های دفاعی اسرائیل به ۳ درصد تولید ناخالص داخلی داشتیم اما با ادامه چالش‌های امنیتی با این هدف فاصله داریم.بسر توضیح می‌دهد که هزینه توسعه دفاعی محدود به هزینه‌های مستقیم مالی نیست، بلکه اثرات غیرمستقیم مانند تأخیر در ورود افراد به بازار کار، انتقال نیروی انسانی از بخش‌های غیرنظامی به بخش‌های نظامی را شامل می‌شود؛ افزون بر نیاز به افزایش سرمایه‌گذاری در زمینه‌های تحقیق و توسعه نظامی که بر بقیه بخش‌های تولیدی تأثیر می‌گذارد.

با وجود ادعای رژیم صهیونیستی مبنی بر هزینه شصت تا هفتاد میلیارد دلاری جنگ غزه و لبنان تاکنون،‌ یاکوف شینین، اقتصاددان اسرائیلی با چندین دهه تجربه در مشاوره به نخست وزیران و وزارتخانه های دولتی اسرائیل، گفته است که مجموع هزینه جنگ می تواند به ۱۲۰ میلیارد دلار یا ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور برسد.یدیعوت آحارونوت هم خبر داده طی یک ماه و نیم گذشته جنگ اسرائیل در لبنان بش از نُه میلیارد دلار هزینه داشته است.

منبع: خبرگزاری فارس