به گزارش دیده بان، ترک اجباری خانه‌ها و شهر‌ها و آوارگی متعاقب آن برای فلسطینی‌ها، بخشی جدایی‌ناپذیر از مواجهه ناگزیر با گسترش سودا‌های اشغالگرانه رژیم صهیونیستی است که از روز نکبت در سال ۱۹۴۸ آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
روز نکبت برای فلسطینی‌ها نه فقط یک روز، بلکه عنوانی است که برای توصیف روند آواره‌کردن و سلب مالکیت خشونت‌بار فلسطینی‌ها ازسوی رژیم صهیونیستی درپی واقعه ۱۹۴۸ و همچنین اشغال در جریانِ سرزمین‌های فلسطینی ازجمله در کرانه باختری و نوار غزه و آزار و آواره‌سازی فلسطینی‌ها در سراسر این منطقه به‌کار می‌رود.
در اعماق حافظه فلسطینی‌ها، فرهنگ «کلید بازگشت» به‌عنوان نمادی از امید و حق بازگشت به سرزمین‌های اجدادی و خانه‌هایی که به اجبار ترک کرده‌اند، ریشه دوانده است؛ فرهنگ کلید بازگشت شامل حال همه فلسطینی‌های آواره چه در داخل اراضی فلسطینی و چه در خارج از این خاک می‌شود؛ گذشته از فلسطینی‌های آواره در وطن مانند آوارگان فلسطینی در غزه، در حال حاضر حدود ۶ میلیون فلسطینی در کشور‌های همسایه در شرایط آوارگی و پناهجویی زندگی می‌کنند.
فلسطینی‌ها این نماد را به‌عنوان بخشی از هویت و تاریخ خود حفظ می‌کنند؛ با وجود این، کلید بازگشت فقط یک فرهنگ و سنت نیست، بلکه نمادی از حق کرامت و تعلق به خاک فلسطین است.
با گذشت دهه‌ها از زمان آغاز اشغالگری رژیم صهیونیستی، کلید بازگشت به‌عنوان نمادی از استواری و مقاومت جایگاه خود را در میان فلسطینی‌ها ارتقا یافته می‌بیند؛ اکنون و یک سال پس از آغاز جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) کلید بازگشت این بار انگیزه ایستادگی و مقاومت فلسطینی‌های ساکن غزه شده است.
با وجود اینکه قطعنامه‌های حقوق بین‌الملل بر حق آوارگان فلسطینی برای بازگشت به خانه‌های خود و جبران خسارت‌هایی که متحمل شده‌اند، تاکید می‌کند، محقق ساختن این حق پشت نقض گسترده حقوق مردم فلسطین در سایه حمایت‌های همه‌جانبه مدعیان غربی حقوق بشر ناکام می‌ماند؛ در این شرایط فرهنگ کلید بازگشت به‌عنوان میراث تاریخی غنی از معانی و ارزش‌ها باقی مانده که بیانگر اراده مردم فلسطین برای قوی و پایدار ماندن در برابر همه ناملایمات و چالش‌ها است.
هنگامی که یک فلسطینی درمی‌یابد که درپی اشغالگری خشونت‌بار و جنایت‌کارانه رژیم صهیونیستی، چاره‌ای جز ترک خانه خود ندارد، امید بازگشت به آن را به یک آیین رویه‌ای تبدیل می‌کند که با بستن محکم درب خانه آغاز می‌شود و با نگه داشتن کلید آن ادامه می‌یابد؛ در این فرهنگ حفظ امید به بازگشت، موضوع اصلی است و مهم نیست که چقدر باید صبر کرد.
کلید با مفاهیم تشریفاتی و نمادینش تا بازگشت به خانه، نشان‌دهنده و موید الگوی مهم مبارزه است؛ مادران فلسطینی این کلیدها را گردنبند کرده و به گردن می‌آویزند و دختران این گردنبند را از مادران به ارث می‌برند.
فرهنگ کلید بازگشت ریشه‌ای تاریخی دارد؛ فلسطینی‌های آواره شده روز نکبت در سال ۱۹۴۸، هنگام ترک خانه‌های خود همراه با مدارک شناسایی کلید خانه‌هایشان را نیز برداشته بودند تا هنگام بازگشت پشت در نمانند.
این فرهنگ در میان فلسطینی‌های آواره شده درپی نکبت ۱۹۴۸ از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و با تداوم جریان اشغالگری رژیم صهیونیستی در سراسر اراضی فلسطینی گسترش یافته است.
جنگ یک‌ساله و جاری رژیم صهیونیستی علیه غزه که منجر به آواره شدن ۱.۹ میلیون نفر از ۲.۳ میلیون فلسطینی ساکن غزه در این باریکه شد، افرادی را با آوارگی‌های چندباره مواجه کرد که پدران و مادرانشان چند دهه پیش درپی آوارگی به غزه آمده و در این سرزمین فلسطینی مستقر شده بودند.
کلید‌های بازگشت اکنون دارایی ارزشمند فرزندان فلسطینی‌هایی است که درپی درگیری‌ها و حمله‌های اشغالگرانه رژیم صهیونیستی که از سال ۱۹۴۸ آغاز شد، اخراج شده یا ناچار به ترک خانه‌هایشان شدند؛ آن‌ها با در دست داشتن این کلیدها امیدوارند که اجازه بازگشت به خانه‌های خود را بیابند.
نسل‌های فلسطینی با نگه داشتن کلیدها، علاوه بر در نظر داشتن بعد دینی و قداست سرزمینی، به آرزوی بازگشت و امید به دست آوردن حقوق خود و غلبه بر ظلم، به هویت فلسطینیشان چنگ می‌زنند و تاکید می‌کنند که حاضر به تسلیم شدن نیستند.
فرهنگ کلید بازگشت فلسطینی ها، از کلید‌های بزرگ آهنی سال ۱۹۴۸ تا کلید‌های کوچک و مدرن دهه‌های اخیر را شامل می‌شود و پایداری در برابر اشغالگری را تضمین می‌کند.
منبع: خبرگزاری میزان
