به گزارش دیده بان، مسئله نفوذ همواره در کنار موضوعاتی همچون تلاش عده ای جهت عادی سازی رابطه با دولت آمریکا مطرح است و از طرفی تذکرات و بیانات صریح رهبر انقلاب، به خطرات ناشی از این امر اختصاص یافته است.یکی از مهمترین نکاتی که حضرت آیت الله خامنه ای به آن ذیل این امر اشاره نمودند تشابه رفتار عده در دوران کنونی با رفتار اعضای دولت موقت در دوران ابتدای انقلاب است.
با این حال شاید کلی گویی در چنین امری نتواند به توضیح و تشریح اقدامات عوامل و دست اندرکاران نفوذ و رابطین خوب! آمریکا ختم شود و این وظیفه رسانه هاست که به ابعاد چنین مسئله بپردازند.
تجربه جریان دولت موقت و بازخوانی اقدامات آنها می تواند به توضیح چگونگی بازی آمریکایی ها با عواملی که احساس وابستگی به ایشان می کند، منجر شده و در روزهایی که سپری می کنیم راهگشا باشد.
در متن ذیل به برخی اسناد لانه جاسوسی اشاره دارد که یکی از اعضای دولت موقت بعنوان رابط خوب آمریکا نقش آفرینی می کند.
توجه به نحوه تعامل جریان نفوذ با عوامل سفارت آمریکا در روزهایی صورت می گیرد که تجربه پسابرجام و مذاکره با آمریکا را سپری می کنیم.
شناسنامه رابطه آمریکایی
محرمانه 3/ 4/ 79 شماره: 6550؛ تاریخ: 24/ 6/ 58
از: سفارت آمریکا در تهران
به: سفارت آمریکا استکهلم
موضوع: سفیر ایران ( جدید) در سوئد
1. متن کاملاً محرمانه است.
2 .عباس امیرانتظام به عنوان معاون نخست وزیر در دولت موقت اسلامی و انقلابی بازرگان زمانی که در فوریه این سال به قدرت رسید خدمت می کرده است. او مسئول دفتر ارتباطات مطبوعات ( به عنوان سخنگوی دولت) و امور خارجه و نخست وزیری بوده است.
3. امیرانتظام ٬ در حدود 46 سال دارد. او در نیمه 1950 با مدرک مهندسی الکترونیک از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد ٬ او سپس در دانشگاه پاریس بود که مدرک فوق لیسانس گرفت و در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی مدرک مهندسی ساختمان را گرفت. طبق گزارشی که به ما رسیده است او با یک آمریکایی ازدواج کرد و بعداز فارغ التحصیل شدن برای مدتی درمنطقه سانفرانسیسکو کارکرد. اما بعداً به
ایران بازگشت ابتدا برای یک شرکت مشاور خصوصی کار کرد ٬ اما بعداً شرکتهای خودش را در کار وارد کردن لوازم سنگین بود٬ أسیس کرد.
4. امیرانتظام یکی ازمؤثرترین مدافعین عادی کردن روابط بین ایران و آمریکا در کابینه بازرگان بوده است. گاهگاهی به دلیل ارتباط آمریکاییش به عنوان یک عامل آمریکا به او حمله شده است.
اما او به طور کلی به وسیله این تهمتها ترس به خودش راه نداده است. اخیراً در 21 ژوئن در یک مصاحبه مطبوعاتی با یک برخورد منطقی ضرورت تفاهم بین ایران و ایالات متحده را توضیح داد.
5 .در همان حال امیرانتظام به موجب ناتوانی دولت درتحکیم اقتدارش ناامیدتر شده است. به کاردار قبلی ما گفت که او وشریکش دراینکه فکر می کردندمی توانندموقعیت اینجارادرعرض چند ماه به حالت طبیعی ( عادی) برگردانند ٬ اشتباه کرده اند.
او همچنین در موردادامه دخالت افراد نیرومند سیاسی خارج از دولت در مسایل اداری شکایت کرد. در حالی که مانمی توانیم ازمقتضیات عزیمت اواز کابینه مطمئن باشیم. اما فکرمی کنیم که آن یک حرکتی است که او ممکن است به خوبی پذیرفته و حتی تشویق کرده باشد.
لینگن
اظهار وابستگی اطلاعاتی به آمریکایی ها
از: سفارت آمریکا در تهران تاریخ: 8 ژولای 79
7064/ به: وزیر امور خارجه ٬ آقای ونس ٬ واشنگتن 1
موضوع: ملاقات با معاون نخست وزیری آقای امیرانتظام
1 . این موضوع کاملاً سرّی است.
2. خلاصه گزارش: در ملاقات مورخ 7 جولای 79 با آقای امیرانتظام ٬ معاون نخست وزیر ٬ تمایلات آمریکا را برای عادی کردن روابط با ایران مجدداً متذکرشدم. همچنین در مورد چند مطلب تجاری و غیر الکترونیکی ساخت آمریکا و رفتار با اقلیتهای GTE تجاری از قبیل قراردادهای نظامی مهم ٬ تلفنهای مذهبی گفتگو شد. انتظام به ضعف دولت موقت اشاره کرد و مشکلاتی را که دولت موقت در اعمال قدرت بر سیستمهای موازی غیر رسمی یعنی کمیته های انقلاب داشته ٬ توضیح داد. او مجدداً خواهش کرد که تبادل اطلاعات در مورد فعالیتهایی که در داخل و یا در کشورهای مجاور صورت می گیرد داشته باشیم. چرا که اینگونه اطلاعات از نظر امنیتی داخلی ایران حائز اهمیت اند. ( پایان خلاصه گزارش)
3. نحوه برخورد من با مسئله روابط ایران و آمریکا درست همان شیوه ای بود که در برابر یزدی به کار بردم.من از انتظام به خصوص در مورد اقداماتش برای تسهیل حرکت به طرف عادی کردن روابط فی ما بین دو جانبه در دوره بعداز انقلاب تشکرکردم و متذکرشدم که به نظر ما مصاحبه اش در 21 ژوئن در این مورد بسیار مفید بوده است. در مورد فرستادن سفیر به ایران من پیشنهاد کردم ٬ همان طور که به یزدی پیشنهاد کرده بودم ٬ که در حال حاضر اوضاع به همین صورت باشد در این مورد هرچه کمتر گفته شود بهتر است و این در واقع همان نظریه ای است که سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشته است. به طور غیر رسمی به او توجه دادم که ما نمی توانیم سفیری به ایران بفرستیم که مورد قبول ایرانیان نیست.
سپس افزودم که مدتی وقت لازم است تااین موردطوری حل شود که رضایت همه راتضمین نماید. اوقات خوشی را در استکهلم برای او آرزو کردم.
عوامل نفوذ و تسهیل در خروج اسناد و اموال آمریکایی ها از ایران!
4.همچنین از تلاشهای انتظام در مورد انتقال ذخایر و خوار و بار ارتش آمریکا در ایران و بازگشت دادن وسایل مخابراتی نظامی تشکر کردم و به او توجه دادم که ما همچنان به خاطر تعدد مراکز قدرت با مشکلاتی در مورد کنترل وسایل و اموال مربوطه رو به روشده ایم. انتظام تعجب کرد که چرا هنوز مسئله ذخایر خواروبار حل نشده است. او تمایل دولت موقت را در مورد خرید آنها تکرار کرد و گفت که درباره آن با وزیر بازرگانی تماس خواهد گرفت. وقتی من به این تمایل اشاره کردم که تمام مسایلی که از دوره قبلی همکاریهای نظامی به جا مانده باید به طور منظم دور ریخته شوند ٬ تا ما بتوانیم دوباره وسعت و ماهیت روابطی که ایران در این موردمی خواهد راتعیین کنیم ٬ انتظام پاسخ داد که این موضوع ازحساسیت خاصی برخوردار است و به علت فشارهای وارده به دولت موقت به ویژه از طرف گروههای چپ ٬ باید در مورد آن محتاطانه عمل شود. را مطرح کردم
سرانجام به مسئله اقتصاد اشاره شد و توجه او را به خلاصه اطلاعاتی که به سفارت ایران در واشنگتن درباره کاهش صدور اجناس به ایران داده شده است ٬ جلب کردم و نیاز به سرعت عمل در مورد خریدهای مهم بررسی شد.
5. درمورد رفتار بااقلیتهای ایران(منظور تشکیلات بهائیت است) من به انتظام یادآوری کردم که این موضوع در آمریکا و به خصوص در کنگره از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. سپس در مورد آقایان هایی و دانیل پور ( مرجع) صحبت کردم و به او گفتم که از واشنگتن از ماخواسته اند که در مورد صحت این خبر که اینها الان تحت محاکمه هستند ٬ اطلاعاتی کسب کنیم. انتظام حتی ازدستگیری این افراد اظهار بی اطلاعی کرد و قول داد که مطلب را بررسی کند و نتیجه تحقیقاتش را به ما بگوید.
6. سپس از نظرهای انتظام درباره نحوه عمل دولت موقت در سطح مملکت با توجه به ملاقاتهایی که بین کابینه و شورای انقلاب با (امام)خمینی در هفته گذشته انجام شده بود ٬ جویا شدم. انتظام پاسخ داد که دولت موقت همچنان مشکلات فراوانی دارد و بیشتر این مشکلات به وسیله افراد ایده آلیستی که می خواستند کمک کنند ٬ ایجاد می شود. او افزود که حل این مشکلات به زمان احتیاج دارد و ما و شما ( آمریکا) باید صبور باشیم. او در دنباله سخنانش خاطر نشان ساخت که دولت موقت در اعمال قدرت مشکلاتی دارد ولی او مسئول تمام کارها شناخته می شود. مردم زیادی که در خارج از کادر دولتند ٬ به دولت اجازه نمی دهند که خودش امور مملکتی را انجام دهد و این مردم حتی دانش و یا تخصص اداره مملکت را ندارند. انتظام همچنین گفت که دولت موقت به کرات سعی کرده است که این افراد را قانع کند که دست از مزاحمت بردارند و این تلاش از پشتیبانی(امام) خمینی برخوردار بوده است. او سپس به گروههای چپ حملهکرد و گفت قصد دارند که انقلاب را نابود کنند و برای این کار به وسیله شوروی پشتیبانی می شوند. در این زمینه او افزود که امیدوار است که آمریکا دولت موقت را از چنین فعالیتهای خرابکارانه آگاه کند.
7. من به او متذکر شدم که بعضی افراد سیاسی مهم اظهاراتی می کنند که موجب دردسر برای ایران می شود و دیگران این را تحریک کننده تلقی می کنند. انتظام آهی کشید و گفت یکی از عواقب این انقلاب این بوده است که هر کسی خود را صدای ملت بپندارد. او گفت در این مورد حتی بین افراد دولت نیز اختلاف نظر وجود دارد. روش ایران همیشه داشتن روابط مناسب با همه کشورها به خصوص همسایگانش می باشد. ولی در همان روز صادق طباطبائی ٬ سخنگوی دولت ٬ برخلاف روش و سیاست دولت در مورد عراق اظهاراتی می کند و همین مسئله نیز در رادیو و تلویزیون به وسیله صادق قطب زاده مطرح و تکرارمی شود. بودجه صدا و سیما را دولت می پردازد ولی عملاً هیچ کنترلی درپخش برنامه های آن ندارد.
جریان تقابل با رابطین آمریکا
8. انتظام گفت که بلافاصله بعد از انقلاب ٬ دولت موقت به این نتیجه رسید که همه، از امام گرفته تا کمیته ها و پاسداران انقلاب و دادگاههای انقلاب بر ضد دولت موقت کار می کنند. نخست وزیر و کابینه صدها بار با (امام)خمینی تماس گرفته ولی تا دو هفته قبل که دولت موقت تصمیم به اتخاذ یک موضع قاطع گرفت نتیجه مطلوبی حاصل نشد. او افزود که دولت موقت می خواهد اوضاع را سریعاً به وضع عادی بازگرداند و پیش بینی کرد که در عرض یک یا دو هفته سیاست و تشکیلات کلی دولت برای عموم اعلان می شود ٬ و این نتیجه ملاقات و توافق اخیر با رهبر انقلاب بوده است. او در جواب سؤال من گفت که بازرگان مصمم است که وظیفه اش را به نحواحسن تا پایان ( به طورموفقیت آمیز) انجام دهد. او بازرگان را شخص ایده آلی برای این کار توصیف کرد و گفت که او تنها کسی است که غیر عملی بودن برنامه ای که به وسیله عوامل مذهبی ارتجاعی پیشنهاد شده است را تشخیص می دهد چرا که آنها می خواهند زمان را
1000 سال به عقب برگردانند. ولی با وجود این تسلیم چپگرایان نخواهند شد.
9. انتظام خوشبین بود که سفرش به سوئد باعث این نخواهد شد که وظیفه اش به عنوان کانال ارتباطی بین دولت ایران و آمریکا قطع شود. اوحتی گفت که ارتباط ساده تر نیزخواهدشد. در آنجا بهتراز واشنگتن و تهران می توانیم حرفهای خود را بزنیم. به علاوه او به طور منظم ٬ دو ماه یک بار٬ به ایران خواهد آمد. وقتی از او در مورد تعیین سفیر برای آمریکا سؤال شد گفت که ممکن است یکی دو ماه طول بکشد و خوشبین بود که خودش نامزد این مقام خواهد شد. انتظام سپس از من جویای اطلاعاتی درباره کشورهای همسایه ایران شد و من هم نظر کلی خود را در مورد برداشت عراق از روابط با ایران بیان کردم.
تنها تطبیق کوتاه اقدامات افرادی مانند امیرانتظام با برخی از گروه ها و افرادی که در حال حاضر اظهار تمایل برای عادی سازی رابطه با آمریکا را دارند،می تواند به تکرار شدن تاریخ و رفتار مشخص آمریکایی ها نسبت به نفوذی ها اشاره داشته باشد.
