به گزارش موسسه راهبردی دیدهبان، پس از مطرحشدن مسئله زمینههای نفوذ در کشور توسط مقام معظم رهبری، لازم به نظر میرسد که برخی مؤلفههای مربوط به جاسوسی و نفوذ، جهت آشنایی و تبیین برای فضای عموی جامعه مطرحشده و همچنین در آن بصیرت افزایی را مدنظر قرار داد.
دیدهبان در نظر دارد این مسئله را در قالب کتابشناسیهای امنیتی مربوط به سرویسهای جاسوسی غربی بالاخص آمریکا ارایه دهد.
در این گزارش به قسمت دوم کتاب "الگوهای جاسوسی کمونیستی" نوشته «کمیته فعالیتهای ضدآمریکایی مجلس نمایندگان» که در کشور آمریکا منتشر شده است میپردازیم.
در فصل اول این کتاب به قضایای افشا شده جاسوسی اتحاد شوروی در آمریکا اشاره شده است که به بخشی از آنها میپردازیم:
1- جک سوبل؛ در 8 اکتبر 1957 سوبل به جرم جاسوسی برای اتحاد شوروی به هفت سال زندان محکوم شد. سوبل دارای اصالت لیتوانیایی بود و در سال 1941 بهعنوان پناهجو وارد آمریکا شد. خانم میرا سوبل همسر جک نیز به پنج و نیم سال زندان محکوم شد.
2- جاکوب آلبام؛ در 9 آگوست 1957 به جرم جاسوسی برای اتحاد شوروی به پنج و نیم سال زندان محکوم شد. آلبام یکی از جاسوسان فعال تحت نظارت سوبل بود.
موارد متعدد دیگری هم در این فصل اشاره شده اما در فصل بعدی به طور خاص به الگوهای جاسوسی اتحاد شوروی علیه آمریکا اشاره شده است. البته این الگوها به صورت قضایای جاسوسی توصیف شدهاند اما اسامی مستعار مورد استفاده قرار گرفته است.
الگوهای ذیل در این فصل مورد اشاره قرار گرفتهاند:
1- صلح و درک بهتر از نیات طرفین: یکی از کارمندان یک آژانس دفاعی آمریکا به سفارت یک رژیم کمونیستی میرود که به واقع سفارت کشور محل تولدش محسوب میشود. او در صدد جمعآوری اطلاعات در مورد اقوام و آشنایان خود در کشور مذکور است. اندکی بعد یکی از مقامات سفارت مذکور با آن کارمند تماس گرفته و تلاش میکند تا او را به شبکه جاسوسی شوروی وارد کند. همین مقام تلاش میکند تا با نهادهای آموزشی آمریکا تماس برقرار کند و فرصت تبادل دانشجویی فراهم کند. این تبادل دانشجویی با هدف ارتقای فرصتهای «صلح و درک بهتر» صورت میگیرد.
2- همکاری اجباری: یکی از تبعههای آمریکا در مورد گروههای پناهجویان و افراد ضد کمونیست تبعیدی به فعالیت میپردازد. کشور محل تولد او تحت کنترل کمونیستهاست. او به جهت نوع فعالیت خوداز روابط و تماسهای گستردهای با آژانسهای اطلاعاتی آمریکا برخوردار است. یکی از مقامات کشور محل تولد او طی تماسی خواهان ارائهی اطلاعات از طرف او میشود. مقام سفارت مذکور به تبعه آمریکا یادآوری میکند که او اقوام و خویشاوندانی در پشت پرده اهنین دارد و اگر وی همکاری نکند ممکن است اتفاقاتی برای آنها روی دهد.
3- همکاری غیرآگاهانه: گاهی اوقات افرادی که به آمریکا وارد شده و تبعهی این کشور شدهاندبه جهت وفاداری به برخی گروهها در کشور محل تولد خود اطلاعاتی را به طور غیرآگاهانه در اختیار رژیمهای کمونیستی قرار میدهند.
4- مگسی که عنکبوت نتوانست آن را شکار کند: به عنوان مثال آقا و خانم زنت از دو کشور مختلف اروپای مرکزی هستند که پس از ازدواج و ورود به آمریکا تابعیت آمریکا را پذیرفتهاند. خانم زنت اطلاع مییابد که یکی از خویشاوندانش در کشور محل تولدش بیمار شده است و به داروهایی نیاز دارد که در آنجا یافت نمیشود. سفارت کشور مذکور به خانواده زنت اطلاع میدهد که داروها باید از طریق سفارت ارسال شوند. سفارت به خانم زنت پیشنهاد کرد که از خویشاوند خود دیدن کند. اما نقشه این بود که خانم زنت در کشور محل تولدش دستگیر شده و به عنوان گروگان مورد استفاده قرار گیرد تا شوهرش اطلاعاتی حساس را به کرملین ارائه کند.
در فصل بعدی به گواهی افرادی اشاره شده که از متن جاسوسی اتحاد شوروی در آمریکا آگاهی داشتهاند. به عنوان مثال «ایگور گوزنکو» کارمند سفارت شوروی در کانادا بود که روابط خود با مسکو را قطع کرد و پناهندگی سیاسی گرفت.
در فصل چهارم نیز به دیپلماتهایی اشاره شده که به جرم جاسوسی از آمریکا اخراج شدهاند. جالب اینجاست که این جاسوسان صرفاً در سفارت اتحاد شوروی مشغول به کار نبودهاند! برخی از پرسنل سازمان ملل متحد و سفارتخانههای کشورهایی نظیر لهستان و رومانی نیز از آمریکا اخراج شدهاند.
این سابقههای تاریخی که هم اکنون اتفاق افتادنشان نیز دور از تصور نیست در مورد ایران هم میتواند مصداق پیدا کند کما اینکه بازرسان آژانسی که به صورت مداوم و با بهانههای مختلف در حال تردد به کشور هستند هر کدام میتوانند نمونهای از این افراد باشند که در پس پرده قصد جاسوسی خود را عملیاتی کنند.