گفت‌وگو
کودتای ۲۸ مرداد؛ برگی تاریک در تاریخ مداخله‌جویی آمریکا

آمریکا در طول تاریخ کوتاه خود همواره از ابزار‌های مختلف، از جمله کودتا برای دخالت در امور کشور‌های مختلف استفاده کرده که به‌عنوان نمونه می‌توان به کودتای ۲۸ مرداد اشاره کرد.

 به گزارش دیده بان، سیاست خارجی آمریکا صحنه‌هایی را در سراسر جهان رقم زده که صلح و ثبات جهانی را به‌طور جدی به خطر انداخته است.

براساس آمارها، آمریکا از پایان جنگ جهانی دوم تا تنها سال ۲۰۰۱ بیش از ۲۰۰ درگیری مسلحانه را در ۱۵۳ مکان آغاز کرده است؛ این میزان بیش از ۸۰ درصد از کل جنگ‌هایی را که در این دوره زمانی در سراسر جهان رخ داده است، تشکیل می‌دهد.

ابزار‌های آمریکا برای مداخله در امور کشور‌ها

تجاوز نظامی آشکار تنها ابزار آمریکا برای مداخله در امور کشور‌ها نیست؛ این کشور همچنین در طول تاریخ نه‌چندان طولانی خود به اغوای اقتصادی، تحریم‌های مالی، نفوذ فرهنگی، تحریک به شورش، دست‌کاری در انتخابات و دیگر اقدام‌ها از جمله کودتا برای تضعیف پنهانی به اصطلاح «کشور‌های متخاصم ایدئولوژیک» متوسل شده است.

پیامد‌های این دخالت‌ها فراتر از خسارت‌های انسانی، فروپاشی اقتصادی و آشفتگی اجتماعی دولت‌های هدف بوده و ثبات منطقه‌ای و جهانی را از بین برده است.

رابرت جرویس، کارشناس فقید علوم سیاسی در مقدمه کتابی با عنوان «مداخله‌گرایی جدید آمریکایی»، می‌نویسد: مداخله برای آمریکایی‌ها مانند یک پای سیب (بسیار معمول) است.

ویژگی سیاست خارجی آمریکا مداخله در امور داخلی سایر کشور‌ها و تضعیف حکومت آن‌ها با هدف نهایی تامین هژمونی این کشور است.

دخالت به اسم دموکراسی، آزادی و حقوق بشر

اقدام‌های مداخله‌جویانه آمریکا عمدتا به نام «دموکراسی»، «آزادی» و «حقوق بشر» انجام شده که مرگ و ویرانی را در مناطق مختلف از جمله خاورمیانه، آمریکای لاتین و اروپای شرقی بر جای گذاشته است.

جیمی کارتر، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در سال ۲۰۱۹ گفته بود که آمریکا جنگ‌طلب‌ترین کشور در تاریخ جهان بوده و اضافه کرد که کشورش در تاریخ ۲۴۲ ساله خود تنها ۱۶ سال صلح داشته است.

ژیلبرتو والدز گوتیرز، از موسسه فلسفه کوبا، می‌گوید که تاریخ غارت‌گری آمریکا با مداخله‌های نظامی متعدد و سازمان‌دهی کودتا‌ها برای از بین بردن دولت‌هایی که خواسته‌های آن را نمی‌پذیرفتند، مرتبط است.

الجزیره در مقاله‌ای درباره خوی دخالت‌گری آمریکا در امور کشور‌های دیگر، می‌گوید: یک جوک قدیمی در مورد این که چرا هرگز در آمریکا کودتا نمی‌شود وجود دارد؛ زیرا آمریکا هیچ سفارتی در خود آمریکا ندارد.

دخالت آمریکا در کودتا‌های خارجی موضوع تازه‌ای نبوده و در این زمینه مطالب زیادی نوشته شده است.

کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

کودتای ۲۸ مرداد، یا عملیات آژاکس، کودتایی بود که در سال ۱۳۳۲ علیه دولت مصدق اجرا شد.

این کودتا یکی از مهم‌ترین و سرنوشت‌ساز‌ترین حوادث سیاسی تاریخ معاصر ایران و منشاء بسیاری از حوادث تاریخی این سرزمین به شمار می‌آید. کارشناسان، چرخش و انتقال قدرت انجام شده در این کودتا را نمونه‌ای دیگر از تلاش استعمارگرانه آمریکا می‌دانند.

ذات آمریکا با تجاوزگری همراه بوده است

در همین رابطه سهراب‌علی شمخانی، معاون حقوقی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با میزان درباره خوی سلطه‌طلبی آمریکا و اعتیاد آن به دخالت در امور کشور‌های دیگر، می‌گوید: ذات آمریکا با تجاوزگری همراه بوده و این در حالی است که حتی چندصد سال از ایجاد دولت آمریکا نمی‌گذرد.

شمخانی با اشاره به اینکه کسانی که آمریکا را تشکیل دادند، یک سری از افرادی بودند که از کشور‌های غربی به آمریکا رفتند، اظهار کرد: آن‌ها در ابتدا سرخ‌پوستان را قتل‌عام و سرزمین آن‌ها را تصاحب کردند.

معاون حقوقی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با بیان اینکه با نگاه به ۳۰۰ سال گذشته، می‌توان دید که آمریکا در مناطق مختلف جهان، از جمله آفریقا، آمریکای لاتین و آسیا کشتار کرده است، عنوان کرد: آمریکا همچنین کشور‌های مختلف را اشغال، منابع آن‌ها را غارت کرده و فرهنگشان را از بین برده است.

شمخانی، تاکید کرد: آمریکا جنایت‌های بسیاری را در کشور‌های دیگر مرتکب شده است؛ چراکه زاده و عصاره این فرهنگ (فرهنگ جنایت) است.

نقش آمریکا در صد‌ها جنگ و کودتا

معاون حقوقی سپاه پاسداران در ادامه با بیان اینکه آمریکا در هر کشوری که مردمش خواستار استقلال بوده‌اند طرح‌هایی را برای مداخله تدوین و اجرا کرده است، اضافه کرد: آمریکایی‌ها حتی در زمان جنگ جهانی دوم، زمانی که کشور‌های غربی در جنگ بوده و متحمل خسارت‌ها و تلفات می‌شدند، از شرایط موجود برای منافع سلطه‌جویانه خود استفاده کردند.

وی همچنین به دخالت آمریکا در امور کشورها اشاره کرد و گفت: آمریکا یک کشور سلطه‌طلب بوده و در دهه‌های گذشته صد‌ها جنگ و کودتا انجام داده است؛ آمریکا در حال حاضر نیز در حال طراحی و پیشبرد کودتا‌هایی است؛ اما امروزه نوع کودتا‌ها با قبل متفاوت است و از نمونه‌های آن می‌توان به انقلاب‌های رنگی و از این دست کودتا‌ها اشاره کرد.

آمریکا برای گرفتن جای انگلیس در ایران کودتا کرد

معاون حقوقی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بخشی دیگر با اشاره به کودتای ۲۸ مرداد، گفت: آمریکا در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در ایران کودتا کرد تا جای سلطه‌گر قبلی، یعنی انگلیس را بگیرد.

وی ادامه داد: ایران به دلیل موقعیت خاصی که داشت، از جمله همسایگی کشور ما با شوروی، بسیار مورد توجه آمریکایی‌ها بود.

شمخانی با تاکید بر اینکا آمریکایی‌ها هم برای سلطه و هم برای تصاحب نفت ایران که در زمان کودتای ۲۸ مرداد بزرگ‌ترین منبع بود، به کشور ما آمدند، افزود: آن‌ها همچنین برای تسلط بر منطقه از این ایران به‌عنوان پایگاه استفاده می‌کردند.

وی تصریح کرد: آمریکا همچنین کشور‌های عربی را نیز به نوبت از سلطه انگلیس خارج کرد و تحت سلطه خود قرار داد.

مقام سپاه پاسداران درباره تلاش‌های آمریکا برای دخالت در ایران پس از انقلاب اسلامی سال نیز گفت: آمریکا پس از انقلاب اسلامی ایران نیز به دلیل عقده از استقلال ایران سعی در بازگشت از راه‌های مختلف به کشورمان داشته است.

وضعیت حقوق بشری در داخل آمریکا وخیم است

شمخانی در بخشی دیگر همچنین با اشاره به وضعیت حقوق بشری در داخل آمریکا، می‌گوید: وضعیت حقوق بشری در داخل این کشور نیز وخیم است؛ به‌عنوان مثال، آمریکا بزرگ‌ترین جمعیت زندانی در جهان را دارد؛ همچنین یک‌سوم زنان زندانی در جهان مربوط به آمریکا هستند.

وی با اشاره به اینکه زندان‌های آمریکا از سوی شرکت‌های خصوصی اداره می‌شوند، بیان کرد: وضعیت زندان‌های این کشور وحشتناک است و این مراکز شاهد تجاوز و جنایت و همچنین مرگ‌ومیر زندانیان هستند.

معاون حقوقی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پایان، گفت: با این حال، این کشور همواره خود را به‌عنوان مدعی حقوق بشر معرفی می‌کند.

 

منبع: خبرگزاری میزان




انتهای متن/

یکشنبه, 28 مرداد 1403 ساعت 11:16

نظر شما

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید