به گزارش موسسه راهبردی دیده‌بان، پس از مطرح‌شدن مسئله زمینه‌های نفوذ در کشور توسط مقام معظم رهبری، لازم به نظر می‌رسد که برخی مؤلفه‌های مربوط به جاسوسی و نفوذ، جهت آشنایی و تبیین برای فضای عموی جامعه مطرح‌شده و همچنین در آن بصیرت افزایی را مدنظر قرار داد.
دیده‌بان در نظر دارد این مسئله را در قالب کتاب‌شناسی‌های امنیتی مربوط به سرویس‌های جاسوسی غربی بالاخص آمریکا ارایه دهد.
در این گزارش به کتاب "هنر اطلاعات" نوشته «آلن دبلیو. دالاس» که در کشور آمریکا منتشر شده است می‌پردازیم.
نویسنده در این کتاب تحت عنوان «هنر اطلاعات» به بررسی چگونگی شکلگیری اطلاعات آمریکا و عملکرد آن طی دوران جنگ سرد پرداخته است.
این کتاب شامل شانزده فصل است. دالس در ابتدای کتاب با نگاهی تاریخی به بررسی اطلاعات پرداخته و از دوران یونان باستان تا زمان جنگ جهانی خانمان سوز اول و دوم را بررسی کرده است. به عنوان مثال وی به نظریات هرودوت مورخ مشهور یونانی اشاره می‌کند اگر چه خیلی‌ها معتقدند برخی از نقل‌های تاریخی او آمیخته با حب و بغض‌های شخصی‌اش شده است. یونانی‌ها پیش از نبرد ایران و یونان در سال 480 قبل از میلاد سه جاسوس را به ایران فرستادند. برنامه به این شکل بود که این جاسوس‌ها باید توسط نیروهای خشایار شاه دستگیر و به اعدام محکوم می‌شدند. اما خلاف انتظار آنها خشایار شاه در عین ناباوری و کمال تعجب مشاورانش، به این سه جاسوس یونانی اجازه داد تا کل ارتش و تجهیزات او را ببینند و هراس خود از این نیروها را به یونان منتقل کنند. تقریباً همان هدفی که امروزه در مانورهای نظامی کشورهای مختلف هم دنبال می‌شود.
نویسنده سپس به قرون وسطی اشاره می‌کند. او ابراز می‌کند که اروپای غربی اطلاعات اندکی در مورد شرق داشت و اشتباهات سیاسی متعددی را در خصوص شرق مرتکب شد. او این بررسی تاریخی را تا زمان جنگ جهانی اول ادامه می‌دهد.
اما فصل دوم این کتاب به تحول و تکامل اطلاعات آمریکا اختصاص یافته است. تا زمان جنگ جهانی دوم، فعالیت اطلاعاتی اندکی توسط آمریکا انجام گرفته بود. البته فعالیت‌های اطلاعاتی در زمان نبرد از این روند مستثنی بود. وی اشاره می کند که تنها پس از حمله پرل هاربر بود که در کنار سازمان‌های اطلاعاتی ارتش، سازمانی غیرنظامی برای جمع‌آوری اطلاعات و انجام عملیات‌های اطلاعاتی ایجاد شد.
حمله به پرل هاربر که از سوی مرکز فرماندهی نظامی ژاپن عملیات «هاوایی» یا «زی» و از سوی برخی از آمریکایی‌ها نبرد پرل هاربر خوانده می‌شد حملهناگهانی هواپیماهای جنگنده ژاپن به پایگاه دریایی آمریکا در پرل هاربر در بامداد روز یکشنبه هفتم دسامبر سال ۱۹۴۱ میلادی برابر با ۱۶ آذر ۱۳۲۰ خورشیدی بود. این حمله نمونه‌ای از ضعف و قدرت پوشالی بود که آمریکایی‌ها از خود ساخته‌اند.
نیروی هوایی و دریایی ژاپن در هفتم دسامبر ۱۹۴۱ بـه پایگاه دریایی آمریکا در پرل هاربر، واقع در جزایر هاوایی در اقیانوس آرام، حمله کردند و صدمات بسیار سنگینی بـه آمریکایی‌ها وارد ساختند. ژاپن صبح روز یکشنبه را برای این حمله انتخاب کرد تا بیش‌ترین غافلگیری را به نیروهای آمریکایی وارد سازد. دولت آمریکا روز بعد به ژاپن اعلان جنگ داد و همزمان، دولت‌های بـریتانیا، آلمان و ایتالیا نیز در این رویارویی صف آرایی کردند. تهاجم ژاپن بر حوزه‌های نفوذ آمریکا و اروپاییان در خاور دور چنان گسترده و قدرتمند بود که برای حریفان مقابل، جز عقب‌نشینی و شکست چیز دیگری در برنداشت.
نتیجه این حمله برای نیروی دریایی آمریکا یک فاجعه کامل بود. ۳۶۰ هواپیمای ژاپنی توانستند 5 ناو بزرگ آمریکایی را به همراه ۳ کشتی کوچک‌تر غرق کنند. ۳ ناو دیگر هم به گونه‌ای آسیب دیدند که توان عملیاتی خود را از دست دادند. علاوه بر آن، ۱۸۸ هواپیمای آمریکایی بر روی زمین نابود شده و ۱۵۵ هواپیمای دیگر آسیب دیدند. در پایان آن روز بیش از ۲۴۰۰ کشته و ۱۲۴۰ مجروح نیز بر دست نیروی دریایی آمریکا مانده بود.
پس از این شکست سنگین ناوگان آمریکا در اقیانوس آرام بطور موقت از کار افتاد. تایلند بـه اجبار بـا ژاپن متحد شد و انگلیسی‌ها از برمه و مالایا بیرون رانده شدند. سنگاپور توسط ژاپن فتح شد و شصت هزار تن به اسارت درآمدند. ژاپنی‌ها به سرعت اندونزی را تصـرف و سرانجام، ارتش آمریکا را در فیلیپین وادار به تسلیم کردند. آنها همچنین جزایر آمریکایی و بریتانیایی را در غرب اقیانوس آرام تصرف و جای پایی در جزایر آلوئتی و گینه‌نو به دست آوردند؛ جایی که ژاپن، در واقع، می‌توانست استرالیا را مورد تهدید جدی قرار دهد. بدین سان، ژاپن همانند آلمان، در نخستین ماه‌های نبرد، به عنوان یک فاتح تمام عیار، جلوه کرد و اقیانوس آرام و آسیای جنوب شرقی در دست او قرار گرفت.
این حادثه تاریخی بیانگر این واقعیت است که قدرت‌های پوشالی مثل آمریکا که از خود بُتی در مقابل دیگر کشورها ساخته‌اند، با تدبیر و اقدام به موقع به خواست خدا حقیر و نابود شدنی هستند و لازمه آن هوشیاری و جلوگیری از نفوذ دشمن است.
در قسمت دوم این کتاب به بررسی دیگر فصل‌های این کتاب خواهیم پرداخت.
