به گزارش دیده بان: به گفته بسیاری از مقامات و فرماندهان اسبق اسرائیلی، پیامدهای جنگ اسرائیل در غزه همچنان جامعه این رژیم و ارتش آن را تحت تأثیر قرار میدهد و اختلافات و شکافها در اسرائیل را به سطوح بیسابقهای رسانده، حتی روی آینده وضعیت داخلی رژیم نیز سایه افکنده و این میتواند، پیامدهای گسترده و دشواری برای اسرائیلیها در پی داشته باشد.
آخرین مورد از این اقدامات، امضای طوماری توسط بیش از 250 عضو سابق «موساد» بود که در آن خواستار توافقی فوری برای بازپسگیری اسرای اسرائیلی شده بودند، حتی اگر این توافق به معنای توقف و پایان جنگ باشد.
در ذیل این طومار در کنار امضای دهها نفر از رؤسای بخشها و معاونین بخشها در موساد، امضای سه تن از رؤسای سابق این سازمان به نامهای دنی یاتوم، افرایم هالیوی و تامیر پاردو نیز دیده میشود.
آنها به فراخوان هزار خلبان و پرسنل نیروی هوایی اسرائیل، از جمله دو فرمانده سابق نیروی هوایی این رژیم، ژنرال دان هالوتز و ژنرال نمرود شفر ملحق شدند.
به دنبال آن صدها نیروی ذخیره از لشکرهای زرهی، نیروی دریایی، پزشکان نظامی و همچنین واحد اطلاعات 8200 نیز خواستار پایان جنگ و آزادی اسرای اسرائیلی شدند.
ناظران معتقدند، این اعتراضات نوک کوه یخی است که بیرون زده و با خود سؤالات مهمی را درباره وضعیت اسرائیل به ویژه آینده سیاسی آن مطرح کرده، سؤالاتی که شاید تاکنون اصلا در این رژیم مطرح نبود، اما اکنون در پی تشدید اختلافات و قطببندیهای داخلی مطرح میشوند، موضوعی که نظرسنجیها نیز آن را مورد تأکید قرار دادهاند.
جنگ برای بقا
اقدامات کودتاگونه ائتلاف راست افراطی علیه نهادهای حکومتی قبل از طوفان الاقصی صدها هزار اسرائیلی را به خیابانها کشاند. وجه مشترک این اعتراضات، مخالفت با کودتای قضایی و حفظ هویت رژیم و ایستادگی در برابر این اقدامات بود.
اما جنگ غزه اشکال دیگری از اختلافات درونی را آشکار کرد، این اختلافات تنها بر سر کودتای قضایی راستهای افراطی نبود، بلکه ناکامی در پیشبینی و مقابله با عملیات طوفان الاقصی را نیز شامل میشد، معترضان اسرائیلی سؤالاتی را درباره مسئول این شکست و معرفی وی مطرح میکردند.
همچنین سؤالاتی درباره نقش کابینه نتانیاهو و وزرای دست راستی افراطی او درباره چگونگی رسیدن اسرائیل به این حد از ضعف و اختلاف که فلسطینیها را تشویق به عملیات 7 اکتبر کند نیز مطرح بود.
ناظران بر این باورند، این طیف گسترده از درگیریهای ناشی از جنگ، آب راکد اختلافات عمیق داخلی را به حرکت واداشته و این تحرکات روی احساس همبستگی در جامعه اسرائیل و امنیت افزاد تأثیر منفی گذاشته و موجب شده سؤالاتی در مورد آینده اسرائیل و سایر موضوعاتی که نبض صحنه داخلی را تحت تأثیر قرار میدهد، مطرح شود.
جنگ غزه به عنوان یک رویداد تاریخی و تهدیدی وجودی برای اسرائیل، آنطور که نتانیاهو آن را توصیف کرد، اختلافات و کشمکشهای داخلی اسرائیل را نه تنها کاهش نداد، بلکه موجب تشدید و تعمیق آنها شد و در این میان طولانی شدن جنگ، عدم پیروزی در آن و مسئله اسرا تشدید و تعمیق آن را تسهیل کرد.
به اینها باید بحث و مناقشههای سطوح سیاسی و امنیتی بر سر مسئولیت شکست 7 اکتبر را افزود که در اسرائیل به جنگ خونین برای بقا توصیف میشود.
بخشی از این رویارویی در مناظره عمومی بین «یورام کوهن»، رئیس سابق شینبت و نخست وزیر اسرائیل بر سر درخواست نتانیاهو از شینبت برای سرکوب مخالفان و اخراج آنها از کابینه امنیتی آشکار شد.
اوج این رویاروییها هم که کمر اسرائیل را شکست، برکناری «رونن بار»، رئیس شینبت و «گالی بهاراو میارا»، دادستان کل اسرائیل بود که اکنون به یک بحران بزرگ قانون اساسی در رژیم تبدیل شده است.
قطببندیهای عمیق
در آخرین نظرسنجی منتشر شده توسط مرکز مطالعات امنیت قومی اسرائیل در پایان ماه مارس گذشته، 67 درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی اظهار کردند که معافیت «حریدیها» یا همان صهیونیستهای تندرو مذهبی از خدمت سربازی به انگیزه نظامیان اسرائیلی برای حضور در میدان جنگ بین تا حدی و تا حد زیاد آسیب میزند.
این درحالی است که 44 درصد بر این باور بودند، این معافیت آسیب بسیار شدیدی به انگیزه نظامیان وارد خواهد آورد و 70 درصد هم نسبت به آینده دموکراسی در اسرائیل ابراز نگرانی کرده بودند.
این نظرسنجی همچنین آشکار ساخت که بسیاری از اسرائیلیها بر این باورند، جامعه این رژیم قدرت و توانایی بهبود یافتن از اثرات جنگ و معالجه این آثار را ندارد.
در خصوص وضعیت اجتماعی نگرانی در میان اسرائیلیها همچنان بالاست، 65 درصد از پاسخدهندگان نسبت به وضعیت اجتماعی اسرائیل پس از جنگ ابراز نگرانی کرده بودند و در عین حال احساس امنیت شخصی نیز در میان آنها کاهش یافته بود.
در مقابل، نظرسنجی منتشر شده توسط «مؤسسه دموکراسی اسرائیل» در روز جمعه گذشته نشان داد که اگر کابینه نتانیاهو از تصمیم دیوان عالی اسرائیل مبنی بر تعلیق برکناری رونن بار، رئیس شینبت تبعیت نکند، 43 درصد اسرائیلیها از نافرمانی مدنی حمایت میکنند.
تفکیک موافقان نافرمانی مدنی بر اساس گرایشات سیاسی نشان میدهد که اکثر چپگرایان (86٪) حمایت خود از نافرمانی مدنی را در صورت عدم تمکین کابینه از حکم دادگاه عالی در مورد لغو حکم برکناری رونن بار اعلام کردهاند، در این میان (57 درصد) میانهروها و (21 درصد) راستها نافرمانی مدنی را ابزاری برای مقابله با عدم تمکین کابینه از حکم دیوان عالی دانستهاند.
مخالفت افکار عمومی
اگرچه جنگ غزه موجب شکلگیری اپوزیسیونی رسمی اما ضعیف و چند پاره در اسرائیل شد، اما همین اپوزیسیون به رشد سایر اشکال مخالفتها و اعتراضها کمک بسیاری کرد، از جمله اینکه موفق شد، بسیاری از اسرائیلیها را با وجود اختلاف نظر در برخی موضوعات، در موضوعاتی دیگر مانند آزادی اسرا، توقف اصلاحات قضایی و جلوگیری از تبدیل کابینه نتانیاهو به دیکتاتوری حاکم بسیج کند.
بر اساس نظرسنجی منتشر شده توسط مؤسسه دموکراسی اسرائیل، نزدیک به دو میلیون اسرائیلی حداقل در یک تظاهرات شرکت کردهاند.
از جمله جنبشها و سازمانهای اپوزیسیون اسرائیلی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: